ИЗБОРИ 2017: МОНИТОРИНГ НА ИЗБОРНОТО МЕДИУМСКО ПРЕТСТАВУВАЊЕ - ЗА ВРЕМЕ НА ИЗБОРНА КАМПАЊА - М-р Емилија Петреска – Камењарова, Скопје, 27.09.2017

Изборна кампања Ако одлучиле да покриваат избори ТРД треба да обезбедат Правичност, избалансираност и непристрасност во вкупната програма Еднакви услови за пристап во сите облици на изборно мед. претставување Програмите за малолетници да не се користат за изборно мед. претставување

ПримероЦИ за анализата ТВ на државно ниво: вкупната програма, со акцент на по две изданија на дневно-информативните емисии емитувани меѓу 17:00 и 24:00 часот, Радио на државно ниво: програма емитувана во периодот од 06:00 до 20:00 централно издание од дневно-информативните програми, Исклучок е Радио Скопје: од 06:00 до 24:00 часот и две изданија вести, Регионални ТВ: од 06:00 до 24:00 часот, централно издание на дневно- информативните емисии – доколку медиумот има сопствени вести. Локални ТВ: од 16:00 до 24:00 часот, централно издание на дневно- информативните емисии – ако медиумот има сопствени вести подолги од 15 мин. Регионалните радио станици: програма во периодот меѓу 06:00 и 20:00 часот – вести ако се сопствени и подолги од 15 мин. Локалните радио станици – меѓу 08:00 и 18:00 часот – вести ако се сопствени и подолги од 15 мин.

Предмет на мониторинг Во периодот на изборната кампања предмет на надзор е вкупно емитуваната програма, односно сите облици на изборно медиумско претставување. Притоа, се анализира: Начинот на известување во централните вести за учесниците во изборниот процес и за активностите на државните органи, органите на општините и на градот Скопје, на државните институции и организации, како и за правни и други лица на кои со закон им е доверено вршење јавни овластувања.

Предмет на мониторинг Условите за пристап и третманот на учесниците во изборниот процес во посебните информативни емисии, Почитувањето на правилата за емитување платено политичко рекламирање, Почитувањето на забраната за емитување реклами финансирани од буџетски средства, Дали уредници, новинари, водители и презентери учествуваат и во предизборни активности на учесниците во изборна кампања, Дали се почитуваат правилата за објавување резултати од испитувања на јавното мислење.

Мониторингот на вестите Балансираноста во известувањето која има квантитативен и квалитативен аспект. Известување за редовните активности на органите на власта. ПРАШАЊА во фокусот: Квантитативниот аспект: обемот или времето што радиодифузерот го одвојува во вестите за активностите на некој кандидат или учесник во изборна кампања. Забрани од чл.48 од ЗААВМУ. Објавување резултати од испитувања на јавното мислење.. Начела од чл.61 од ЗААВМУ. Квалитативниот аспект: приодот односно тонот на известувањето и врамувањето.

Квантитативен аспект на балансот во вестите кај трд Квантитативен аспект на балансот во вестите кај трд Квантитативната анализа на избалансираноста во известувањето подразбира мерење на времетраењето на прилозите во двете централни изданија на вестите, кои се директно или индиректно поврзани со изборите и нивно кодирање во посебен софтвер дизајниран за внос и обработка на податоците. Баланс во известувањето се обезбедува преку следниве принципи: Национални и регионални радиодифузери За градоначалници – еднаквост (т.е. приближно еднакво време за сите градоначалнички кандидати За советници - пропорционалност според бројот на потврдени советнички листи за општините и за Град Скопје. Локални радиодифузери И за градоначалници и за советници – еднаквост. Важен е и интензитетот на кампања

Квантитативен аспект на балансот во вестите кај мрт Квантитативен аспект на балансот во вестите кај мрт ЈРС - баланс во вестите низ двостепена постапка (чл. 76-а став 2): Прв степен: поделба на времето по принцип 30%+30%+30%+10%. 30% за дневните настани од земјата и светот (вклучувајќи ги редовните активности на власта, социјалните теми, граѓанскиот сектор, економијата и сл.) 30% за политичките партии на власт т.е. владината коалиција во моментот кога е донесена одлуката за распишување на изборите 30% за политичките партии од парламентарната опозиција во моментот кога е донесена одлуката за распишување на изборите 10% за политичките партии кои не се претставени во Собранието, за нивните коалиции и за независните кандидат(к)и Не се мерат спортски вести (освен ако има политичари), генерална најава и шпици.

Квалитативни аспекти на балансот во вестите Квалитативни аспекти на балансот во вестите Заклучоци за квалитетот на известувањето се извлекуваат преку: Изборот на зборовите и оценката на новинарот/редакцијата за релевантниот субјект; Тонот на известувањето (позитивен, неутрален, негативен) – се извлекува од експлицитните оценки; Рамката (врамувањето) во која се информира за субјектот – се однесува на контекстот – континуирано известување во негативен/проблематичен контекст = негативно врамување; Употребата на филмови, слики и звуци за да се фаворизираат или омаловажат одделни партии или кандидати (митинзи снимани од птичја или жабја перспектива, како фон се користи патриотска песна или циркуска музика и сл.); Почитувањето на професионалните новинарски стандарди;

Квалитативни аспекти на балансот во вестите Квалитативни аспекти на балансот во вестите Бр. и времетраење на директните обраќања (тонските изјави) на учесниците во кампањата (содржина); Употребата на коментари во вестите; Начинот на известување за резултатите од анкети на јавното мислење; Известување за активностите на претставниците на власта: вистинити и релевантни активности (национални празници или годишнини, посети на државници, учество на меѓународни настани и сл.), вистинити, но маргинални (најчесто поврзани со инфраструктурни или со објекти од општествените дејности, средби или ветувања мерки кои позитивно ќе се одразат на одредени категории граѓани на пример: пензионерите, студентите, земјоделците, или друг тип промотивни настапи); псевдонастани (настани создадени и управувани од власта со цел да се добие подобро или пошироко медиумско покривање) Зачестеното појавување позитивно врамени прилози во функција на изборната кампања на партиите во власта, недвојбено е прекршок на Изборниот законик.

ОПШТА ПРЕПОРАКА НА ЕКРИ БР ОПШТА ПРЕПОРАКА НА ЕКРИ БР.15 ВО ОДНОС НА БОРБАТА ПРОТИВ ГОВОРОТ НА ОМРАЗА ДОНЕСЕНА НА 8 ДЕКЕМВРИ 2015 Г. Дефиниција на говор на омраза: Говор на омраза во целите на оваа Препорака подразбира употреба на една или повеќе особени форми на изрази – имено застапување, промовирање или поттикнување на омаловажување, омраза или оцрнувања на лице или група на лица, како и која било форма на вознемирување, навреда, негативни стереотипи, стигматизација или закана против таквото лице или лица и какво било оправдување на сите овие форми на изрази, а кое е засновано на отворена листа на лични карактеристики или статус, која вклучува „раса“, боја, јазик, религија или верување, националност или национално или етничко потекло, како и потекло по раѓање, возраст, попреченост, род, пол, полов идентитет и сексуална ориентација.

Квалитативни аспекти на балансот во вестите Квалитативни аспекти на балансот во вестите Употреба на ’говор на омраза’ (1): „медиумите треба да ја одбијат секоја отворена или прикриена изјава на нетолеранција и внимателно да размислат дали објавувањето на таа изјава може да води кон навреда и потсмев врз основа на пол, раса, боја на кожа, јазик, вера или религија, припадност кон национална или етничка малцинска група, социјална различност или други видови уверувања“ (СоЕ Венецијанска комисија), вклучувајќи ги и основите какви што се политичкото мислење или сексуалната ориентација. Медиумите се сметаат за одговорни доколку: Емитуваат директни повици на насилни дејствија (експлицитно забранети во член 48 од ЗААВМУ); Самите тие претставуваат извор на говор на омраза; Непрофесионално известуват бидејќи емитуваат изјави со говор на омраза без да ги врамнотежат така што ќе обезбедат и спротивставено гледиште, ќе се оградат или ќе дадат соодветно контекстуално објаснување кое ќе го намали нивниот ефект. Околностите се потешки за однапред снимени прилози и емисии.

Квалитативни аспекти на балансот во вестите Квалитативни аспекти на балансот во вестите Употреба на ’говор на омраза’ (2): Кога соговорник во вести, интервју или во друг вид програма во живо ќе изнесе говор на омраза радиодифузерот треба: Да го предупреди дека таквите изјави се неприфатливи за најголемиот дел од јавноста, Доколку соговорникот продолжи да зборува во ист правец – да го предупреди дека таквите изјави се спротивни на новинарските принципи и се неприфатливи за медиумот и, (како крајна можност) да му го одземат правото да говори во емисијата. Доколку станува збор за дебата или соочување во живо, за да се обезбеди дополнителен контекст новинарот/новинарката може да ги покани другите соговорници со своите ставови да се спротистават на искажаниот говор на омраза.