Turistička propaganda (Drugi deo, IV.) Dr Igor Kovačević, docent predmet: Ekonomika turizma Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu Email: igor@ekof.bg.ac.rs

Turistička propaganda – pojam i karakteristike Propagandom delujemo na pojedinca radi širenja (propagiranja) određenih ideja „hleba i igara“ Termin „propaganda“ - XVII vek Suština je inicirati potrošača na akciju Deo velikog broja društvenih pojava, odnosa i oblasti (kultura, politika, humanitarne ideje)

Turistička propaganda – pojam i karakteristike Turistička propaganda koristi ekonomsku oblast Zašto je turistička propaganda značajna? Velika tržišna utakmica u pridobijanju potrošača Nosioci turističke propagande? Svi subjekti koji imaju interes da razvijaju turizam (privatni, javni, lokalni, regionalni, nacionalni, međunarodni nivo) Nivo kvantitativnog i kvalitativnog učešća u vođenju i finansiranju turističke propagande zavisi od ekonomskog interesa pojedinačnih subjekata

Turistička propaganda – pojam i karakteristike Sadržaj i pojam propagande u turizmu je uslovljen je -specifičnostima turizma kao delatnosti -specifičnostima turističke politike

Turistička propaganda – pojam i karakteristike Instrument poslovne i turističke politike za ostvarivanje određenih ciljeva Aktivnosti su definisane i ciljno orijentisane Utiče na razvijanje potreba i želja za turističkim putovanjima Utiče na proces donošenja odluka turista u preduzimanju konkretnih akcija (razvija sklonost i upućuje na konkretnu kupovinu) Integralni je deo turističke politike (povezanost sa politikom cena, razvoja proizvoda, prodaje)

Turistička propaganda – vrste – aspekt nosilaca – Komercijalna turistička propaganda Opšta turistička propaganda

Turistička propaganda – vrste Komercijalna turistička propaganda Turistička propaganda na nivou pojedinačnih preduzeća turizmu Deo pojedinačnih poslovnih politika (ugostiteljska, turistička, saobraćajna preduzeća) Cilj: ostvarivanje direktnih efekata za konkretnog nosioca kao rezultata različitih propagandnih aktivnosti (u kratkom i dugom roku)

Turistička propaganda – vrste Opšta turistička propaganda Nosioci su državni organi na lokalnom, regionalnom, nacionalnom i međunarodnom nivou Instrument je turističke politike Cilj: privlačenje potencijalnih turista kroz isticanje opštih karakteristika i atraktivnosti turističke desinacije (mikro, regionalni ili makro nivo), radi podizanja nivoa turističkog prometa i potrošnje u datoj destinaciji

Turistička propaganda – vrste Opšta turistička propaganda Specifična turistička propaganda Globalna turistička propaganda

Turistička propaganda – vrste Globalna turistička propaganda Opšte turističke privlačnosti zemlje, regiona ili turističkog mesta Specifična turistička propaganda Konkretna atraktivnost određenog područja (zabava, welness, kultura) + informacije o cenama usluga + konkretne prirodne atraktivnosti područja

Turistička propaganda Turistička propaganda – vrste Turistička propaganda Međunarodni turizam Domaći turizam

Turistička propaganda – vrste Turistička propaganda za razvoj međunarodnog turizma Posebne organizacione forme na makro nivou (NTO) Turistička propaganda za razvoj domaćeg turizma Posebne organizacione forme na mikro nivo (DMO) Osnovni nosioci treba da budu preduzeća turističke privrede

Turistička propaganda – vrste Nezavisno od nosioca turističke politike U sklopu nosioca turističke politike

Turistička propaganda – vrste Turistička propaganda u sklopu nosilaca turističke politike Turistička propaganda je instrument politike Sredstva za turističku propagandu su opredeljena budžetom i uslovljena su definisanim ciljevima Turistička propaganda van nosioca turističke politike Dnevne novine, magazini, televizija, Turističke agencije, Avio kompanije, Sopstveni ciljevi

Turistička propaganda – principi Efikasna reklama utiče na kreiranje pozitivne slike o destinaciji u glavama targetiranih segmenata Poruka mora komunicirati ono što je jedinstveno za destinaciju Prilagođavanje poruke karakteristkama segmenta

Sredstva turističke propagande Sredstva turističke propagande su način na koji se propagandna poruka prenosi na potencijalne potrošače Vizuelna sredstva: putem teksta i silike, preko čula vida, poruka stiže do potrošača Auditivna sredstva: putem govora, zvuka, muzike, propagandna poruka se prenosi perko čula sluha do potrošača

Sredstva turističke propagande – tehnički aspekt Grafička Oglasna Projekciona Prostorno plastična Lična

Sredstva turističke propagande Grafička sredstva Koriste se samostalno bez posredovanja štampe i tv Fokus je na vizuelnim elementima Prospekti, plakati, različite turističke publikacije

Sredstva turističke propagande Oglasna sredstva Neophodnost korišćenje medija tj. posrednika za prenos propagandne poruke Oglas ne može postojati kao samostalna propagandna jedinica Deluje vizuelno, auditivno ali najčešće kombinovano Štampa, radio, televizija, internet

Sredstva turističke propagande Projekciona sredstva Filmovi

Sredstva turističke propagande Primer / usb

Sredstva turističke propagande Prostorno plastična sredstva Razne makete turistički atraktivnih objekata i područja Makete na bazi folklornih motiva Obraćaju se širokoj publici

Sredstva turističke propagande Lična sredstva Aktivnosti informativne službe Odnosi sa javnošću

Planiranje turističke propagande Plan turističke propagande je integralni deo turističke politike i stoga sa njom treba da bude koordiniran Osnove turističke propagande: -analiza tržišta i elastičnosti tražnje -definisanje cilja koji se postiže konkretnom akcijom -utvrđivanja troškova -definisanje sredstava i medija (posrednika) -utvrđivanje sadržaja propagandne poruke -definisanje vremenskog okvira -kontrola efekata turističke propagande

Planiranje turističke propagande Analiza tržišta i elastičnosti tražnje -osnov turističke propagande -koje tržište je predmet turističke propagande? -opšte i posebne karakteristike pojedinih tržišta

Planiranje turističke propagande Cilj turističke propagande Propagandne akcije u dugom roku imaju za cilj pomeranje tražnje u korist turističke destinacije Dugoročni planovi se ostvaruju kroz ispunjenje kratkoročnih i operativnih ciljeva i zadataka Specifičnost turizma je da se efekti propagandnih akcija javljaju tek u dužem vremenskom periodu Ne smeju se zanemariti i potencijalni kratkoročni efekti

Planiranje turističke propagande Utvrđivanje troškova turističke propagande Posmatranje kao troškova investicionih aktivnosti Preraspodela ukupnih toškova u dugom roku u zavisnosti od dinamike aktivnosti u kratkom roku Preraspodela ukupnih troškova na pojedine tržišne segmente Preraspodela troškova prema sredstvima i medijima koji se koriste Preraspodela na posebne akcije i kampanje

Planiranje turističke propagande Utvrđivanje troškova turističke propagande - metode A) procenat izdvajanja na osnovu ostvarenih prihoda od turizma B) metod arbitraže C) metod konkurencije D) metod cilja i zadatka

Planiranje turističke propagande Procenat izdvajanja na osnovu ostvarenih prihoda od turizma Problem: propaganda se posmatra kao posledica, a ne uzrok ostvarenja prihoda Pozitivno: uočava međuzavisnost prihoda od turizma i ulaganja u turističku propagandu B) Metod arbitraže Polazi se od toga koliko se u datim uslovima može izdvojiti za propagandu Problem: subjektivnost i nedostatak planskog i dugoročnog pristupa

Planiranje turističke propagande C) Metod konkurencije U propagandu se ulaže na nivou ulaganja konkurencije Može se koristiti kao dopunski metod, jer podrazumeva praćenje aktivnosti konkurenata D) Metod cilja i zadatka Polazi se od toga da je propaganda uzrok prihoda od turizma, tj. da je prihod posledica turističke propagande Sredstva se opredeljuju na bazi predviđenog kretanja tražnje

Sagledavanje efekata turističke propagande Najveći problem određivanja efekata turističke propagande je kako izolovati efekte propagande od efekata ostalih faktora Metode: 1.Polazi se od merenja efekata propagande na osnovu sagledavanja direktne promene u obimu realizacije koja rezultira iz propagandnih akcija 2.Polazi se od interesovanja koja je propaganda izazvala kod onih kojima je namenjena

Turistička propaganda Izbor sredstava i medija: Ukupan budžet koji stoji na raspolaganju Cena korišćenja sredstava Navika targetiranih segmenata Očekivane efekti aktivnosti u odnosu na troškove

Turistička propaganda Sadržaj reklamnih poruka: -karakteristike segmenata -reakcije koje želimo da izazovemo -motivi putovanju u određenu destinaciju -stav turista prema određenoj destinaciji -mediji koji se koristi -vremenski period upućivanja poruke

Turistička propaganda Vremenski period realizacije propagandnih aktivnosti: -pojedinačne akcije ili kampanja -kratak ili dug rok -za jednu sezonu ili za celu godinu -kada treba intezivirati aktivnosti (najčešće uoči sezone)

Hvala Dr Igor Kovačević, docent predmet: Ekonomika turizma Ekonomski fakultet, Univerzitet u Beogradu Email: igor@ekof.bg.ac.rs