Socijalno analitičke teorije

Nastanak Kritika Frojdovog biologističkog i mehanicističkog viđenja čoveka Uticaj važnih istorijskih događaja (I svetski rat, uspon fašizma…) Umesto libida i nagona: Ljudska situacija Autoritarna porodica Obrasci kulture Osnovna strepnja Interpersonalni odnosi

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Osnova: Filozofija egzistencije Hrišćanska i jevrejska teologija Sociologija Antropologija Psihologija Biologija

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Shvatanje ljudske prirode: Kritika i metafizičkog (esencijalističkog) i environmentalističkog shvatanja ljudske prirode Ključ za razumevanje čovekove prirode i njegovih potreba je ljudska situacija Čovek je deo prirode, a istovremeno (zahvaljujući razumu, svesti, imaginaciji) je i prevazilazi Iz ovog položaja proizilaze protivrečnosti ljudskog postojanja koje From naziva egzistencijalnim dihotomijama Svest o smrtnosti/težnja besmrtnosti Potreba da se realizuju svi potencijali/nemogućnost da se ta potreba realizuje zbog vremenske ograničenosti Svest o vlastitoj izdvojenosti od drugih/nemogućnost tolerisanja samoće Reakcije na dihotomije – konstruktivno, progresivno ili destruktivno, regresivno

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Dinamika ličnosti Osnovne ljudske potrebe Potreba za povezanošću – narcističko stanje samodovoljnosti naspram povezivanja razumom i ljubavlju Potreba za prevazilaženjem – stvaranje naspram destrukciji, rušilaštvu Potreba za ukorenjenošću – vezanost za naciju, crkvu, državu (maligna vezanost) naspram povezanosti putem bratstva i jednakosti Potreba za identitetom – stvaranje ličnog identiteta naspram identiteta horde Potreba za okvirom orijentacije i predmetom verovanja – animistička, ideološka objašnjenja naspram objektivnih saznanja

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Osnovne ljudske strasti Ljubav „Jedini zdrav i zadovoljavajući odgovor na problem ljudskog postojanja“ Bitne komponente: Davanje Briga Odgovornost Poštovanje Poznavanje Problem „dezintegracije ljubavi“ – umesto zrele ljubavi se javljaju njeni surogati

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Osnovne ljudske strasti Agresivnost Benigna – biološka odbrambena reakcija; cilj je uklanjanje pretnje Maligna – specifična za čoveka; nije biološki svrsishodna i nije u funkciji života; cilj: uživanje u okrutnosti i destrukciji Nekrofilija – težnja za pretvaranjem živog u neživo Sadizam – strast za apsolutnom vlašću nad drugom osobom; nastaje usled nesposobnosti da se stvara i voli Mehanizmi bekstva Autoritarnost – oslobađa tereta odgovornosti i nezavisnosti Konformizam – vodi gubitku ličnog identiteta i slobode Destruktivnost – razaranje i uništavanje kao odgovor na osećanje nemoći i usamljenosti

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Struktura ličnosti Ind. karakter društveni karakter ljudska priroda

Humanistička psihoanaliza Eriha Froma Razvoj ličnosti Urođena težnja za razvojem Povećanje svesti i slobode čoveka od primarnih veza sa svetom Praćena regresivnom težnjom za vraćanjem u prethodno stanje koje vodi sigurnosti Uticaj Nasleđa, konstitucije, nagonskih potreba Procesa socijalizacije i formiranja karaktera Društveni karakter se obrazuje pounutrenjem vrednosti, normi, ideala i zabrana, pri čemu pojedinac zahteve društva doživljava kao svoje želje ili moralne imperative

Kulturalistička teorija Karen Hornaj Osnovne postavke Činioci kulture su važniji od bioloških za razvoj ličnosti Princip sigurnosti kao glavni princip psihičkog života Usmerenost na sadašnje, aktuelno Holistički pristup ličnosti (naspram atomističkog) Ličnost ima potrebu za rastom i samorazvojem

Kulturalistička teorija Karen Hornaj Dinamika ličnosti Osnovna strepnja kao temeljni pojam – osećanje bespomoćnosti, nespokojstva, teskobe Javlja se u ranom detinjstvu kao reakcija na poremećaje u odnosima između deteta i porodične sredine Prevazilaženje osnovne strepnje kao ključni pokretač ličnosti Iz pokušaja prevazilaženja strepnje proizilaze neurotične potrebe Za partnerom Za naklonošću i odobravanjem Za divljenjem Za moći Za iskorišćavanjem drugih Za uspehom Za ugledom Za samodovoljnošću i nezavisnošću Za svođenjem života u uske granice Za savršenstvom i nepogrešivošću

Kulturalistička teorija Karen Hornaj Tri životne strategije Kretanje ka ljudima Traganje za okruženjem koje će suzbiti osnovnu strepnju – povladljiv karakter Kretanje protiv ljudi Preventivno sukobljavanje sa svetom i borba protiv drugih – agresivni karakter Kretanje od ljudi Povlačenje, izolovanje vodi ka sigurnosti – povučen karakter Osnovni konflikti Sukob između osnovnih životnih strategija – ukoliko je dostupan svesti, naziva se normalnim osnovnim konfliktom; ukoliko je nesvestan, govorimo o neurotičnom konfliktu Četiri načina rešavanja neurotičnog konflikta – četiri mehanizma odbrane Potiskivanje Udaljavanje od ljudi Udaljavanje od sebe (samoidealizacija) – stvaranje idealne slike o sebi, idealnog ja Eksternalizacija – tendencija da se vlastiti unutrašnji procesi opaze kao spoljašnji, tuđi