STRATEGIJSKI MENADŽMENT DEO I: RAZVOJ MENADŽMENTA GLAVA 1: POJMOVI, DEFINICIJE I ODNOSI 13/07/2019 Vukašin Kuč

Osnovni pojmovi Menadžment Preduzeće Biznis model Ciljevi preduzeća Paradigma preduzeća “Teorija epidemije” i logistička kriva Životni ciklus proizvoda Životni ciklus preduzeća 13/07/2019 Vukašin Kuč

Menadžment Menadžment??? U tehničkim naukama: navođenje sistema iz početnog u željeno stanje uz održanje (ili povećanje) nivoa njegove organizovanosti Poslovni menadžment: disciplina upravljanja preduzećem 13/07/2019 Vukašin Kuč

Preduzeće Preduzeće??? Preduzetnička organizacija Materijalizacija preduzetništva Organizacija ljudi i sredstava integrisanih posredstvom zajedničkih ciljeva 13/07/2019 Vukašin Kuč

PREDUZETNICI INVESTITORI MENADŽERI DRUGE INTERESNE GRUPE Biznis model Inovacija PREDUZETNICI Prinos INVESTITORI Odluke MENADŽERI Ciljevi DRUGE INTERESNE GRUPE 13/07/2019 Vukašin Kuč

Ciljevi preduzeća Prisnost sa kupcima Prosperitet Uspeh Preživljavanje Tehnološka perfekcija Proizvodno liderstvo 13/07/2019 Vukašin Kuč

PARADIGMA PREDUZEĆA Mentalni model ili skup pretpostavki koje objašnjavaju određeno ponašanje Objašnjenje kako preduzeće ostvaruje svoje ciljeve Elementi paradigme: Inovacija Okruženje Strategija Uvesti inovaciju na način da efekat prevaziđe ulaganje (da transformacija resursa u proizvode/ usluge vodi stvaranju vrednosti)!!! 13/07/2019 Vukašin Kuč

“Teorija epidemije” i logistička kriva 1.0 0.5 m n t t -( ) a/b 13/07/2019 Vukašin Kuč

ŽIVOTNI CIKLUS PROIZVODA Logistička kriva je okvir za izučavanje koncepta “Životnog ciklusa proizvoda” To je koncept koji pokazuje obim prodaje tokom života proizvoda FAZE: Uvođenje Rast Zrelost opadanje 13/07/2019 Vukašin Kuč

Životni ciklus proizvoda Troškovi, ukupan prihod i profit tokom životnog ciklusa proizvoda troškovi razvoja i proizvodnje prodaja (ukupan prihod) profit gubitak uvodjenje rast zrelost opadanje t Prodaja, troškovi i profit 13/07/2019 Vukašin Kuč

Životni ciklus preduzeća Logistička kriva pokazuje kretanje kontrolabilnosti Stabilnost Aristokratija Adolescencija Nezadovoljan preduzetnik Top-forma Prerano starenje Osnivačeva ili porodična zamka Go-go Smrtnost novorođenčeta Novorođenče Flert Udvaranje Rast Starenje 13/07/2019 Vukašin Kuč

Zašto nam je važan koncept Životnog ciklusa (proizvoda/preduzeća/grane)? 13/07/2019 Vukašin Kuč

Ilustracija 13/07/2019 Vukašin Kuč

MENADŽMENT PREDUZEĆA Suština menadžmenta Cilj menadžmenta – maksimiranje vrednosti kao ultimativni cilj Faktori vrednosti preduzeća Tri suprotna mišljenja u odnosu na maksimiranje vrednosti kao ultimativni cilj Merila stvorene vrednosti 13/07/2019 Vukašin Kuč

SUŠTINA MENADŽMENTA: Povećati vitalitet preduzeća - sposobnost stvaranja vrednosti na bazi primene inovacija Sprečiti preranu smrt preuzeća Proaktivan pristup Vitalitet preduzeća zavisi od fleksibilnosti i kontrolabilnosti Održati preduzeće u tački maksimalnih mogućnosti (“cvet života”) Fleksibilnost- spostobnost da se brzo i uz minimalne troškove izbegnu pretnje i iskoriste šanse. Kontrolabilnost – sposobnost predviđanja i kontrole događaja tokom preduzeća. Na primer, sposobnost kontrole faktora koji utiču na nivo efikasnosti procesa (kvalitet proizvoda, visinu troškova, cene i sl.). Menadžeri treba da donose odluke koje će povećavati finansijsku snagu, vitalitet i konkurentnost preduzeća 13/07/2019 Vukašin Kuč

Kontrabilnost Fleksibilnost Visoka Niska Rast Starenje Top-forma 13/07/2019 Vukašin Kuč

Efekat diversifikacije Ukupan prihod proizvoda #1 proizvoda #2 profit #1 profit #2 gubitak #1 gubitak #2 t

Šta je ultimativni cilj menadžementa preduzeća? MAKSIMIZAIJA VREDNOSTI PREDUZEĆA!!! UVEĆAVANJE VREDNOSTI ZA VLASNIKE na bazi efektivnog i efikasnog korišćena resursa!!! Osnovna odgovornost menadžera – prinos na kapital ili stepen tržišne kapitalizacije Vrednost preduzeća= broj akcija x cena akcija 13/07/2019 Vukašin Kuč

Faktori koji utiču na vrednost preduzeća Ekonomsko očekivanje Psihološki faktor Predstava Popularnost Menadžment Prinos Rast Prodaja Prethodna istorija Konvencionalni faktori Novi faktori

Šta izaziva promene u ceni akcija? 13/07/2019 Vukašin Kuč

13/07/2019 Vukašin Kuč

TRI SUPROTNA MIŠLJENJA: Vlasnici su najvažnija interesna grupa! Zašto? 1) Bez njihovih sredstava preduzeće ne bi bilo osnovano; 2) Oni podnose najveći rizik. Posledično, ultimativni cilj modernog menadžmenta je stvaranje vrednosti za vlasnike ili maksimizacija vrednosti preduzeća TRI SUPROTNA MIŠLJENJA: Mišljenje skeptika tržišta kapitala Mišljenje koje primarnu ulogu daje strategiji Mišljenje po kome je balansiranje interesa različitih interesnih gupra cilj menadžmenta 13/07/2019 Vukašin Kuč

Tri suprotna mišljenja 13/07/2019 Vukašin Kuč

Merila stvorene vrednosti EVA (economic value added) = dodata ekonomska vrednost = poslovni dobitak – trošak kapitala 13/07/2019 Vukašin Kuč

ORGANIZACIJE: POSLEDICA MENADŽMENTA Funkcije organizacije Elementi organizacije Pojam menadžmenta Aktivnosti procesa menadžmenta 13/07/2019 Vukašin Kuč

Funkcije organizacije: ostvarenje ciljeva koji se ne mogu ostvariti pojedinačnim angažovanjem preuzimanje karakterističnih društvenih funkcija čuvanje znanja otvaranje mogućnosti za iskazivanje pojedinaca Elementi organizacije: Cilj (misija/ lukrativni i nelukrativni) Strategija Ljudi + resursi (materijalni, finansijski) 13/07/2019 Vukašin Kuč

pojam menadžmenta “Umeće da se određena zamisao obavi preko drugih” (M.P.Follet) To je društvena tehnologija (bez neposrednog učešća u obavljanju aktivnosti koje doprinose ostvarenju ciljeva) To je aktivizirajuća komponenta organizacije (mobiliše ljudski i materijalni resursi) Informacije su gorivo menadžmenta 13/07/2019 Vukašin Kuč

Aktivnosti procesa menadžmenta Planiranje Organizovanje Vođenje Kontrola 13/07/2019 Vukašin Kuč

OKRUŽENJE Interno i eksterno okruženje Modeli odnosa organizacije i eksternog okruženja Uticaji eksternog okruženja na organizaciju i menadžment Prilagođavanje preduzeća novim uslovima u okruženju 13/07/2019 Vukašin Kuč

Vrste okruženja Interno okruženje: Regularne promene Interni stejkholderi (zaposleni, menadžeri, vlasnici) Eksterno okruženje: (opšte i konkurentsko) Druga preduzeća Država Meta ekonomski fenomeni (politika, kultura, nauka,...) 13/07/2019 Vukašin Kuč

Modeli odnosa organizacije i eksternog okruženja Okruženje kao izvor resursa i informacija Okruženje kao selekciona sredina Okruženje kao osnova zavisnosti 13/07/2019 Vukašin Kuč

Uticaj eksternog okruženja na organizaciju i menadžment Ponude na strani ponude, tražnje, konkurencije i regulacije Globalizacija i hiperkonkurencija Angažovanje politike u realizaciji strategija 13/07/2019 Vukašin Kuč

Odgovor preduzeća na izazove u okruženju Novi koncept neposrednog okruženja - 5 konkurentskih snaga Novi koncept analize internog okruženja: lanac vrednosti Novi koncept organizovanja: rešetkasta organizacija Novi pogled na strategiju: decentralizacija u planiranju 13/07/2019 Vukašin Kuč

MENADŽERI Pojam i atributi menadžera Efektivnost i efikasnost menadžera Klasifikovanje menadžera Menadžerske veštine Menadžerske funkcije (i uloge) 13/07/2019 Vukašin Kuč

Pojam i atributi menadžera Lica odgovorna i nadležna za ostvarenje ciljeva!!! Menadžeri su planeri, organizatori, vođe i kontrolori (po definiciji menadžmenta) Odgovornost je povezana sa nadležnošću!!! Odgovornost se izvodi iz: - položaja - formalnog autoriteta - kompetencija 13/07/2019 Vukašin Kuč

Efektivnost i efikasnost menadžera P. Drucker (1909 – 2005): efektivnost znači raditi prave stvari (izbor “pravih” ciljeva) efikasnost znači raditi na pravi način (izbor “pravog” načina) Efikasnost je bitna, a efektivnost kritična 13/07/2019 Vukašin Kuč

1. Menadžeri rade sa ljudima i pomoću ljudi Atributi menadžera: 1. Menadžeri rade sa ljudima i pomoću ljudi 2. Menadžeri imaju nadležnost nad alokacijom resursa 3. Menadžeri imaju nadležnost za definisanje ciljeva 4. Menadžeri razmišljaju analitički i konceptualno 5. Menadžeri su medijatori 6. Menadžeri su političari 7. Menadžeri su diplomate 8. Menadžeri su simbol 13/07/2019 Vukašin Kuč

klasifikacije menadžera Prema hijerarhijskom nivou: menadžeri prve linije (first line managers) srednji menadžerski nivo (middle managers) vrhovni menadžeri (top managers) Prema širini odgovornosti: generalni menadžeri (general menagers) funkcionalni menadžeri (functional managers) 13/07/2019 Vukašin Kuč

U KOJU GRUPU SPADAJU SLEDEĆI MENADŽERI ? Finansijski menadžer Menadžer smene Regionalni menadžer Menadžer proizvodnje Menadžer projektnog tima Menadžer divizije za Balkan

menadžerske veštine Menadžeri prve linije Menadžeri srednjeg nivoa Menadžerski vrh konceptualne konceptualne konceptualne ljudske ljudske ljudske tehničke tehničke tehničke 13/07/2019 Vukašin Kuč

Menadžerske funkcije (i uloge) Interpersonalna funkcija Informaciona funkcija Funkcija donošenja odluka Preduzetnik Kontrolor problema Alokator resursa Pregovarač Suveren Lider Veza Pratilac Prenosilac Spiker 13/07/2019 Vukašin Kuč