Uvod u pravo Evropske unije Doc. dr. Ajla Škrbić 5.12.2018.

Sadržaj predavanja Institucije EU Cilj predavanja?

Institucije EU Evropski parlament Vijeće EU Evropska komisija Evropsko vijeće Sud pravde EU Računovodstveni sud Evropska centralna banka

Evropski parlament 1962. usvojio sadašnji naziv 3 sjedišta ISTINSKA SUPRANACIONALNA INSTITUCIJA = multinacionalni parlament sastavljen od predstavnika građana EU (od 1976. članovi nisu delegirani iz nacionalnih parlamenata i ne predstavljaju države članice, nego građane, koji ih biraju na neposrednim izborima) Jedina institucija koja uživa direktni demokratski legitimitet Primat na partijskom, a ne nacionalnom identitetu

Evropski parlament Najznačajniji dio aktivnosti sprovodi se u odborima, odnosno komitetima Iz reda svojih poslanika bira predsjednika, koji je rukovodilac svih aktivnosti Odluke se uglavnom donose prostom većinom poslanika koji su prisutni i glasaju Kvorum postoji ako je prisutna najmanje trećina članova

Evropski parlament Nadležnosti: zakonodavna budžetska nadzorna izborna

Vijeće EU Najmoćnija politička institucija EU i glas država članica Predstavlja vlade država članica (sastoji se od po jednog političara iz svake države članice na nivou ministara) „Kameleon“ u institucionalnoj arhitekturi EU

Vijeće EU Od Lisabonskog ugovora postoji funkcija stalnog predsjednika („trojka“) Nadležnosti: donosi zakone (najčešće na prijedlog Komisije i uz učešće Parlamenta) obavlja djelatnosti u vezi sa budžetom utvrđuje politiku i koordinaciju na način utvrđen Ugovorima

Evropska komisija Politički nezavisna institucija koja predstavlja zajedničke interese EU u cjelini Jedinstven zadatak: promicanje evropskih integracija 28 komesara (=kolegij) Jean-Claude Juncker

Evropska komisija Nadležnosti: pravo iniciranja zaštitar ugovora izvršna i administrativna funkcija forum za promociju zajedničkih interesa vanjskopolitička nadležnost budžetska institucija

Evropsko vijeće Međuvladina institucija spomenuta tek 1974. (na Pariškom samitu) Sastoji se od šefova država ili vlada država članica + predsjednika Evropskog vijeća + predsjednika Evropske komisije Funkcije: davanje osnovnih političkih smjernica arbitriranje u sporovima koji se pojave u procesu donošenja odluka unutar Vijeća predstavljanje EU na međunarodnom nivou

Sud pravde EU Sud pravde  Sud prve instance  Opšti sud  specijalizovani sudovi Sud pravde je najviša i najvažnija sudska instanca EU (razmatra zakonitosti mjera EU i osigurava jednoobrazno tumačenje prava EU) Sud opšte nadležnosti (rasterećuje Sud pravde) Specijalizovani sudovi (u prvoj instanci presuđuje sporove između institucija i njhovih službenika)

Računovodstveni sud „Savjest“ EU Vrši kontrolu poslovanja institucija EU Sastoji se od 28 članova Osnovna nadležnost je revizorska kontrola (provjeravanje da li se budžetska sredstva EU troše u skladu sa propisima EU) Doprinosi transparentnosti EU

Evropska centralna banka Centralna uloga u utvrđivanju i sprovođenju monetarne politike EU Evropski sistem centralnih banaka Primarni cilj je stabilnost cijena u Eurozoni (prevenirati da kupovna moć građana ne bude ugrožena inflacijom) Nadležna je za provođenje jedinstvene monetarne politike u saradnji sa centralnim bankama država članica Ne može donositi direktive Institucionalna nezavisnost

Zaključak?

Pitanja?

Osnovna ispitna pitanja iz ovog dijela gradiva Nabrojte institucije EU! Koja institucija EU uživa direktan demokratski legitimitet? Pojasnite Evropski parlament! Pojasnite način glasanja u Evropskom parlamentu! Koje su nadležnosti Evropskog parlamenta? Koja je najmoćnija politička institucija u EU? Zašto se za Vijeće EU kaže da je „kameleon“ u institucionalnoj arhitekturi EU? Pojasnite Vijeće EU! Pojasnite izbor predsjednika Vijeća EU! Koje su nadležnosti Vijeća EU? Koji je jedinstveni zadatak Evropske komisije? Pojasnite Evropsku komisiju! Koje su nadležnosti Evropske komisije? Pojasnite sastav Evropskog vijeća! Koje su funkcije Evropskog vijeća? Pojasnite Evropsko vijeće! Šta podrazumijevamo pod Sudom pravde EU? Koju instituciju EU nazivamo „savješću“ EU? Koje su nadležnosti Revizorskog suda? Pojasnite Evropsku centralnu banku! Šta je cilj, a šta nadležnost Evropske centralne banke? Šta podrazumijevamo pod pojmom „Evropski sistem centralnih banaka“? U udžbeniku: 64-166. str.

Hvala na pažnji.