DETERIORACIJA

Privremeno pogoršanje: 35% u periodu 1-2 godine Agresija, destruktivnost, hiperaktivnost Intenziviraju se rituali i otpor prema promenama

Stalno pogoršanje: 22% u pubertetu Osim simptoma karakterističnih za privremeno pogoršanje propadaju kognitivne i komunikativne sposobnosti Uglavnom se dovodi u vezu sa epilepsijom

Seltzer et al., 2003 Uglavnom dolazi do poboljšanja Ipak, na uzorku od 405 ispitanika, kod 47-oro je opažena deterioracija

Billstedt, Gillberg, Gillberg, 2005 Kod petine u pubertetu dolazi do privremenog pogoršanja Kod polovine se dešava postepena, ali stalna deterioracija

Pogoršanje kliničke slike kod odraslih osoba praćeno je (Hutton, 1998): psihotičnim manifestacijama opsesivno-kompulzivnim poremećajem anksioznošću depresijom tikovima socijalnim povlačenjem i fobijama.

Samopovređivanje Kod odraslih osoba sa autizmom prosečnih intelektualnih sposobnosti ne dolazi do promene učestalosti samopovređivanja u funkciji hronološkog uzrasta. Nasuprot tome, frekvencija samopovređivanja kod ispitanika sa autizmom koji funkcionišu na nivou lake ili umerene IO raste sa 9% u periodu detinjstva na 36% u adultnom periodu. Samopovređivanje se javlja kod 32% dece i 68% odraslih osoba sa autizmom čije su intelektualne sposobnosti na nivou teške ili duboke IO.

Psihijatrijske bolesti Razlozi pogoršanja E causa ignota Epilepsija Psihijatrijske bolesti

Epilepsija Meta-analizom 11 epidemioloških studija utvrđeno je da, u proseku, 16,8% osoba sa autizmom ima epilepsiju (Fombonne, 2003). Haulinova sa saradnicima pronalazi da 15% odraslih osoba sa autizmom ima epileptične napade (Howlin et al., 2004). U nešto širem pregledu postojećih epidemioloških studija nađeno je da učestalost epilepsije kod osoba sa autizmom varira u rasponu od 5% do 38% (Tuchman, Rapin, 2002).

Ispitivanja incidencije epileptičnih napada kod osoba sa autizmom ukazuju na bimodalnu distribuciju, koju karakterišu najviše vrednosti u ranom detinjstvu i ponovo u adolescenciji (Tuchman, Rapin, 2002). Rizik od pojave epileptičnih pražnjenja utoliko je veći ukoliko je IO dublja.

Komorbiditet autizma i psihijatrijskih poremećaja

Psihijatrijski poremećaji kod osoba sa autizmom: Oko 80% osoba sa autizmom bar jednom u životu ima uslove za psihijatrijsku dijagnozu Ređi su kod odraslih nego u adolescenciji Dijagnoza je otežana zbog delimičnog preklapanja kliničke slike, kognitivnih i komunikativnih deficita

DASH-II: “Klasični” poremećaji Anksiozni poremećaj Autizam Manija Depresija Shizofrenija Širok spektar aberantnog ponašanja Stereotipije i tikovi Samopovređivanje Poremećaj ishrane Poremećaj spavanja Poremećaj seksualnog funkcionisanja Organski sindromi Poremećaji eliminacije Poremećaji kontrole impulsa

Uputstvo za dijagnostikovanje: Psihijatrijski poremećaji su konceptualno isti kao kod tipičnih osoba Potrebno je da klinička slika bude ispoljena u punoj meri određeno vreme Pratiti promene u ponašanju Uraditi heteroanamnezu Pratiti stanje i raditi ponovnu evaluaciju

Autizam i shizofrenija

Savremene prospektivne studije pokazuju da je incidencija shizofrenije kod odraslih osoba sa autizmom relativno niska. U nekolikim studijama na malim uzorcima odraslih ispitanika sa autizmom (između 14 i 19 ispitanika) nije nađen ni jedan slučaj psihijatrijskog poremećaja.

Učestalost: Retka pojava komorbiditeta Na malim uzorcima nema osoba sa shizofrenijom Komorbiditet oko 0,6% Više od trećine ima simptome shizotipnog poremećaja ličnosti Katatonija se javlja kod 12% osoba sa autizmom i ne mora biti znak shizofrenije

Autizam i afektivni poremećaji

Poremećaji raspoloženja Najčešći psihijatrijski poremećaji kod osoba sa autizmom Učestaliji su kod žena Povećava se učestalost u funkciji uzrasta Između 30% i 40% ima poremećaje raspoloženja Oko 40% ima anksiozni poremećaj (generalizovani anksiozni poremećaj, socijalna fobija, agorafobija)

Depresija –15% Manija – 9% Anksiozni poremećaj – 7% Tantam, 1991 Depresija –15% Manija – 9% Anksiozni poremećaj – 7%

Poremećaji raspoloženja Anksiozni poremećaji