Rješavanje sporova u međunarodnim organizacijama

Sporovi unutar organizacija Situacije u kojima se članice i/ili organi pozivaju na pravo koje proističe iz statuta organizacije (tumačenje ili primjena statuta i drugih dokumenata, postupak u postizanju zajedničkih ciljeva, raspodjela nadležnosti i ovlašćenja organa) Uopštenije odredbe – veća mogućnost sukoba Situacije su često različite od onih koje su tvorci statuta imali na umu (vremenski protok) Između članica Između članica i organa Između organa

Sporovi o tumačenju i primjeni statuta - u najvišem organu (MMF) – kao donošenje svake druge odluke U najvišem organu, pa na Međ. sudu (ICAO) Najviši organ, pa posebni arbitražni sud (INTELSAT) Pregovori, pa M. sud (WMO, WHO); pregovori pa arbitraža (Međ.unija za telekomunikacije) Sud Evropske unije UN - najviši organ, ali ne donosi pravno obavezne odluke (u skladu sa nadležnošću) GS, SB, kao i ostali organi UN i spec. ustanove koje oni ovlaste – savjetodavno mišljenje MSP

Sporovi između organizacija i drugih subjekata m. p. Između m.o. i između m.o. i država Po međunarodnom pravu Savjetodavno mišljenje M. suda (čl. 34 Statuta MSP: „samo države mogu biti strane u sporovima pred sudom”) Pred Sudom EU – organizacije imaju parničnu sposobnost u okviru jurisdikcije koju Sud vrši samo u okviru svoje organizacije Arbitraža (npr. Sporazum između UN i Vlade Kipra iz 1964) Arbitraža kao glavni način rješavanja sporova (Ugovori o sjedištu UN, UNESCO, ICAO) Konsultacije

Sporovi između organizacija i službenika Unutrašnje pravo organizacije Administrativni sudovi (štite interese službenika od samovoljnih akata organizacije) – OUN, MOR, Liga naroda Ad hoc sudovi

Sporovi između organizacije i fizičkih i pravnih lica van organizacije Sporovi privatnopravnog karaktera Sud EU, administrativni sud MOR-a Privatnopravna arbitraža Posebne komisije (npr. Komisija za zahtjeve OUN i UAR) Unutrašnje sudstvo država (organizacija može, ukoliko to ne šteti njenim interesima, da se odrekne imuniteta od jurisdikcije, ili da sama, kao pravno lice, započne postupak pred sudom države)

Međunarodni sudovi i sudovi međunarodnih organizacija Međunarodni sud pravde - na raspolaganju svim državama za mirno rješavanje njihovih sporova (sve države članice, nečlanice koje pristupe Statutu prema uslovima koje utvrde SB i GS, kao i nečlanice koje ne pristupe Statutu, ali se prema uslovima koje utvrdi Organizacija obrate radi rješavanja konkretnog spora) MSP primjenjuje međunarodne konvencije, međunarodne običaje, opšta pravna načela prosvijećenih naroda, sudske odluke i učenja stručnjaka, a ne može započeti postupak bez saglasnosti strana u sporu Savjetodavno mišljenje: Generalna skupština, Savjet bezbjednosti, po njihovom odobrenju i ostali organi, kao i specijalizovane ustanove UN Sudije – ličnosti uzornih karakternih osobina, stručnjaci u oblasti m. p; plaćaju se iz budžeta OUN; zastupljeni svi osnovni pravni sistemi svijeta; stranka u sporu koja nema sudiju u Sudu ima pravo da postavi ad hoc sudiju Sudije se biraju u SB i GS Najčešće – savjetodavno mišljenje GS; SB, WHO, IMO – po jednom

Međunarodni sudovi i sudovi međunarodnih organizacija Međunarodni sud za pravo mora – svjetski sud posebne nadležnosti; sjedište – u Hamburgu; stranke u sporovima mogu biti i m. o. Međunarodni krivični sud, vodi postupke protiv pojedinaca Stalni arbitražni sud – osnovan Haškim konvencijama, sastoji se od spiska lica koje strane mogu birati za rješavanje sporova, samo jedan stalni organ – Međunarodni ured, države utiču na sastav sudskih vijeća Evropski sud za ljudska prava (postupci koje pokreću pojedinci ili države protiv država ugovornica), Sud za koncilijaciju i arbitražu u okviru OEBS-a (dosad nijedan spor nije rješavan), Sud EU (sastoji se od Evropskog suda, Opšteg suda i Službeničkog suda, sjedište je u Luksemburgu) Administrativni sud MOR-a, osnovan 1927, OUN-a, osnovan 1949 – ne rješavaju sporove između subjekata m. p. već sporove između službenika i organizacije