BANKE I DRUGE FINANSIJSKE ORGANIZACIJE

Pojam banke i vrste bankarskih poslova AD sa sedištem u RS koje ima dozvolu za rad Agencije za bankarstvo RS i obavlja depozitne i kreditne poslove, a može obavljati i druge poslove u skladu sa zakonom. Obilježja: Osniva se kao akcionarsko društvo Dozvola Agencije za bankarstvo RS Obavljanje depozitnih, kreditnih poslova i drugih poslova određenih zakonom

Vrste bankarskih poslova: pasivni (banka je dužnik) aktivni (banka je poverilac) neutralni (posrednik, jemac, punomoćnik) sopstveni

Vrste banki S obzirom na vrstu poslovanja: EMISIONE DEPOZITNE ZALOŽNE HIPOTEKARNE POSLOVNE SPECIJALNE

Poslovi banke Poslovi banke su: Depozitni-primanje svih novčanih depozita kreditni Devizni, devizno-valutni i mjenjački Poslovi platnog prometa Izdavanje platnih kartica Poslovi sa hartijama od vrijednosti Brokersko dilerski poslovi Izdavanje garancije, avala i drugo Kupovina, prodaja i naplata potraživanja Iznajmljivanje sefova Poslovi zastupanja i posredovanja u osiguranju

Osnivanje banke OSNIVAČI-domaća i strana pravna i fizička lica NOVČANI DIO OSNIVAČKOG KAPITALA MIN 15.000.000 KM Regulatorni kapital banke je zbir osnovnog i dopunskog kapitala, nakon regulatornih usklađivanja i ne može biti manji od 15.000.000 KM OSNIVAČKI AKT STATUT Zahtev Agenciji za izdavanje dozvole za rad DOZVOLA ZA RAD BANKE

ORGANI BANKE SKUPŠTINA NADZORNI ODBOR (čini najmanje pet članova koje imenuje i razrešava skupština banke) UPRAVA banke organizuje rad, vodi poslovanje i zastupa banku. Ima najmanje tri člana od kojih se jedan imenuje za predsednika uprave. DRUGI ODBORI (ZA REVIZIJU, ZA RIZIKE, ZA IMENOVANJA, ZA NAKNADE, KREDITNI ODBOR) SEKRETAR

AGENCIJA ZA BANKARSTVO Bankarski sistem Republike Srpske čine banke, mikrokreditne organizacije, štedno-kreditne organizacije i druge finansijske organizacije čije se osnivanje i poslovanje uređuje posebnim zakonima kojima je propisano da Agencija izdaje dozvole ili odobrenja za rad, nadzire poslovanje i vrši druge poslove u vezi s njima Osnovni cilj Agencije za bankarstvo Republike Srpske jeste očuvanje i jačanje stabilnosti bankarskog sistema, te unapređivanje njegovog sigurnog, kvalitetnog i zakonitog poslovanja

NADLEŽNOSTI AGENCIJE izdavanje dozvola za osnivanje i rad banaka kontrola boniteta i zakonitosti poslovanja banaka oduzimanje dozvole za rad bankama uvođenje postupka privremene uprave u bankama, pokretanje postupka likvidacije, podnošenje zahteva za pokretanje stečajnog postupka nad bankama, donošenje akata kojima se uređuje rad banaka ocena ispunjavanja uslova i davanje saglasnosti za izdavanje akcija narednih emisija, vršenje nadzora i preduzimanje potrebnih radnji u vezi sa sprečavanjem pranja novca i finansiranja terorističkih aktivnosti donošenje akata i preduzimanje radnji u cilju obezbeđenja zaštite prava potrošača, odnosno fizičkih lica korisnika finansijskih usluga u bankarskom sistemu i dr.

AGENCIJA ZA BANKARSTVO U sastavu Agencije je Ombudsman za bankarski sistem kao samostalna organizaciona jedinica, koji promoviše zaštitu prava i interese potrošača, odnosno fizičkih lica korisnika finansijskih usluga Organ upravljanja Agencijom je Upravni odbor. Članovi Upravnog odbora imenuju se na period od pet godina, a na osnovu prethodno sprovedenog postupka javne konkurencije u skladu sa zakonom. Upravni odbor se sastoji od pet članova koje, na predlog Vlade Republike Srpske imenuje Narodna skupština.   Direktor Agencije predstavlja Agenciju, rukovodi radom i odgovoran je za rad Agencije. Direktora i zamenika direktora Agencije, po prethodno sprovedenom postupku javne konkurencije u skladu sa zakonom, na predlog Vlade, imenuje Narodna skupština na period od pet godina.

DRUŠTVA ZA OSIGURANJE Poslovi OSIGURANJA IMOVINE I LICA Djelatnost neposrednog osiguranja za pokrivanje rizika u Republici Srpskoj može obavljati samo društvo za osiguranje koje je dobilo dozvolu Agencije za nadzor osiguranja RS Odvojeno životno ili neživotno osiguranje, reosiguranje Osniva se kao AD ili Druš. za Uzajamno Osig. Kao DUO – principi UZAJAMNOST i SOLIDRNOSTI; ne može da reosigurava 250 članova za jednu vrstru rizika i 300 članova za više vrsta rizika najmanje jedna polovina prihoda od doprinosa društva mora poticati od lica koja su članovi DUO Ne sme imati godišnji obrt veći od 2.000.000 KM Sa ograničenim i neograničenim doprinosom

DRUŠTVA ZA OSIGURANJE OSNIVAČI: Jedno ili više domaćih ili stranih pravnih ili fizičkih lica OSNOVNI KAPITAL 2.000.000,00 KM ako društvo za osiguranje obavlja jednu ili više sledećih vrsta: - osiguranje od odgovornosti za motorna vozila, vazduhoplove, brodove, - osiguranje od opšte građanske odgovornosti, osiguranje kredita, garancijska osiguranja. 3.000.000,00 KM ako društvo za osiguranje obavlja životno osiguranje; 3.000.000,00 KM ako društvo obavlja isključivo reosiguranje. DOZVOLA Agencije RS

ZASTUPANJE I POSREDOVANJE U OSIGURANJU Zаkоn о zаstupаnju u оsiugrаnju i pоsrеdоvаnju u оsigurаnju i rеоsigurаnju zаstupnici u оsigurаnju: 1) fizičkо licе kоје је dоbilо оvlаšćеnjе Аgеnciје zа оbаvlјаnjе pоslоvа zаstupаnjа u оsigurаnju (оvlаšćеnjе zа zаstupаnjе), 2) prеduzеtnik zа zаstupаnjе u оsigurаnju kојi је dоbiо dоzvоlu Аgеnciје zа оbаvlјаnjе dјеlаtnоsti zаstupаnjа u оsigurаnju (dоzvоlа zа zаstupаnjе) i kојеm је rеgistrаciоni оrgаn izdао rеšеnjе о rеgistrаciјi, 3) društvо zа zаstupаnjе u оsigurаnju kоје је dоbilо dоzvоlu zа zаstupаnjе i kоје је upisаnо u rеgistаr pоslоvnih subјеkаtа i 4) bаnkа, mikrоkrеditnо društvо i Prеduzеćе zа pоštаnski sаоbrаćај Rеpublikе Srpskе а. d. Bаnjа Lukа kојi su dоbili dоzvоlu zа zаstupаnjе i kојi su upisаli dјеlаtnоst zаstupаnjа u оsigurаnju u rеgistаr pоslоvnih subјеkаtа.

ZASTUPANJE U OSIGURANJU Zаstupnik u оsigurаnju - fizičkо licе оbаvlја pоslоvе zаstupаnjа u оsigurаnju isklјučivо nа оsnоvu ugоvоrа о rаdu, оdnоsnо drugоg prаvnоg оdnоsа sа prеduzеtnikоm zа zаstupаnjе u оsigurаnju, društvоm zа zаstupаnjе u оsigurаnju, filiјаlоm društаvа zа zаstupаnjе u оsigurаnju čiје је sјеdištе u Fеdеrаciјi BiH, bаnkоm, mikrоkrеditnim društvоm ili Pоštаmа Srpskе Društvо zа zаstupаnjе u оsigurаnju оsnivа sе kао аkciоnаrskо društvо ili društvо sа оgrаničеnоm оdgоvоrnоšću Društvо zа zаstupаnjе u оsigurаnju, оdnоsnо prеduzеtnik zа zаstupаnjе u оsigurаnju, mоžе dа zаstupа јеdnо ili višе društаvа zа оsigurаnjе istоvrеmеnо u rаzličitim vrstаmа оsigurаnjа a istоvrеmеnо u istim vrstаmа оsigurаnjа, isklјučivо nа оsnоvu pismеnе sаglаsnоsti zаstupаnih društаvа zа оsigurаnjе

POSREDOVANJE U OSIGURANJU Pоsrеdоvаnjе u оsigurаnju оbаvlјајu brоkеri u оsigurаnju: 1) fizičkо licе kоје је dоbilо оvlаšćеnjе Аgеnciје zа оbаvlјаnjе pоslоvа pоsrеdоvаnjа u оsigurаnju (оvlаšćеnjе zа pоsrеdоvаnjе) i 2) brоkеrskо društvо u оsigurаnju kоје је dоbilо dоzvоlu Аgеnciје zа оbаvlјаnjе dјеlаtnоsti pоsrеdоvаnjа u оsigurаnju (dоzvоlа zа pоsrеdоvаnjе) i kоје је upisаnо u rеgistаr pоslоvnih subјеkаtа. 3) Pоrеd nаvеdеnih licа, dеlаtnоst pоsrеdоvаnjа u оsigurаnju оbаvlјајu i filiјаlе brоkеrskih društаvа u оsigurаnju čiје је sеdištе u Fеdеrаciјi BiH.

Broker i brokersko društvo Brоkеr u оsigurаnju - fizičkо licе оbаvlја pоslоvе pоsrеdоvаnjа u оsigurаnju isklјučivо nа оsnоvu ugоvоrа о rаdu, оdnоsnо drugоg prаvnоg оdnоsа sа brоkеrskim društvоm u оsigurаnju i filiјаlоm brоkеrskоg društvа u оsigurаnju čiје је sеdištе u Fеdеrаciјi BiH Brоkеrskо društvо u оsigurаnju оsnivа sе kао аkciоnаrskо društvо ili društvо sа оgrаničеnоm оdgоvоrnоšću оsnivаčki kаpitаl u nоvcu u iznоsu оd 50.000 KМ pоstојаnjе оsigurаnjа оd оdgоvоrnоsti iz dеlаtnоsti pоsrеdоvаnjа u оsigurаnju u visini оsigurаnе sumе kоја nе mоžе biti mаnjа оd 600.000 KМ pо svаkоm оdštеtnоm zаhtеvu, оdnоsnо 960.000 KМ zа svе оdštеtnе zаhtеvе u јеdnој gоdini  

BERZE “Berza” je pravno lice koje obavlja poslove organizovanja trgovine hartijama od vrijednosti i finansijskim derivatima, kao i druge poslove u skladu sa zakonom i koje za obavljanje tih poslova ima dozvolu Komisije. “Centralni registar hartija od vrijednosti” je pravno lice koje obavlja poslove jedinstvene evidencije o hartijama od vrijednosti i vlasnicima hartija od vrijednosti, o pravima iz hartija od vrijednosti, o pravima trećih lica na hartijama od vrijednosti, poslove obračuna, poravnanja i prenosa hartija od vrijednosti i novčanih obaveza i potraživanja nastalih po osnovu poslova sa hartija ma od vrijednosti, kao i druge poslove u skladu sa ovim zakonom Hartijama od vrijednosti smatraju se akcije, obveznice, varanti, blagajnički zapisi, komercijalni zapisi, certifikati o depozitu i druge hartije od vrijednosti emitovane u seriji, koje odredi Komisija Hartije od vrijednosti glase na ime

BERZE Akcije su vlasničke hartije od vrijednosti koje emituje akcionarsko društvo u skladu sa zakonom. Obveznice su dužničke hartije od vrijednosti koje vlasniku daju pravo na naplatu glavnice i kamate, odnosno drugih prihoda u skladu sa zakonom i odlukom o emisiji. Varanti za kupovinu akcija ili obveznica su hartije od vrijednosti koje vlasniku daju pravo na kupovinu akcija, odnosno obveznica budućih emisija emitenta varanta na određeni dan, odnosno u određenom periodu, po unaprijed određenoj ili odredivoj cijeni. Blagajnički i komercijalni zapisi su dužničke kratkoročne hartije od vrijednosti koje se emituju radi prikupljanja novčanih sredstava. Certifikati o depozitu su dužničke hartija od vrijednosti kojima se emitent obavezuje da će u utvrđenom roku isplatiti imaocu iznos deponovanih sredstava sa pripadajućom kamatom..

BERZE Ovlašćeni učesnici na tržištu hartija od vrijednosti su pravna i fizička lica, koja za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti imaju dozvolu Komisije, i to: berzanski posrednici, brokeri, investicioni savjetnici i investicioni menadžeri. Poslove sa hartijama od vrijednosti kao djelatnost može obavljati isključivo brokersko-dilersko društvo i banka koji je za obavljanje tih poslova dobio dozvolu Komisije i upisao ih kao djelatnost u sudski registar. Trgovanje javno emitovanim hartijama od vrijednosti obavlja se isključivo preko berzanskih posrednika na berzi ili drugom uređenom javnom tržištu Brokersko-dilersko društvo se osniva kao akcionarsko društvo sa sjedištem u Republici Srpskoj, čija jedina djelatnost mogu biti poslovi sa hartijama od vrijednosti prema odredbama zakona za koje dobije dozvolu Komisije.

BERZE Dozovolom za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti Komisija utvrđuje vrstu poslova koju mogu obavljati berzanski posrednici. Bliže uslove poslovanja i izdavanja dozvole propisuje Komisija. Dozvolu za obavljanje poslova sa hartijama od vrijednosti Komisija izdaje na period od tri godine od dana izdavanja. Komisija organizuje i provodi ispit za sticanje zvanja brokera, investicionog savjetnika i investicionog menadžera i izdaje odgovarajuća uvjerenja Broker, investicioni savjetnik i investicioni menadžer može obavljati poslove samo u svojstvu zaposlenog kod berzanskog posrednika i drugog ovlašćenog učesnika, pod uslovom da ima dozvolu Komisije. Dozvola se izdaje na period od dvije godine. Jedno lice ne može istovremeno imati dozvolu za obavljanje poslova brokera, investicionog savjetnika i investicionog menadžera.

BERZE Hartijama od vrijednosti organizovano se trguje na berzi i drugom uređenom javnom tržištu, koje se osniva radi stvaranja uslova za povezivanje ponude i potražnje hartija od vrijednosti Berza i drugo uređeno javno tržište mogu obavljati poslove iz ovog zakona na osnovu dozvole Komisije Berza hartija od vrijednosti se osniva i posluje kao akcionarsko društvo Berza obavlja sljedeće poslove: organizuje povezivanje ponude i tražnje u prometu hartijama od vrijednosti, daje informacije o ponudi, tražnji, tržišnoj cijeni, kao i o ostalim podacima o hartijama od vrijednosti, utvrđuje i objavljuje kursne liste hartija od vrijednosti, Obavlja druge poslove u skladu sa zakonom i propisima Komisije Berzu osniva najmanje pet berzanskih posrednika za poslovanje sa hartijama od vrijednosti. Broj članova i akcionara berze ne može biti manji od pet. Član berze ne mora da bude akcionar berze.

BERZE Osnovni kapital berze iznosi najmanje 1.000.000 KM i podijeljen je na redovne akcije koje glase na ime. Članovi berze moraju posjedovati najmanje 75% akcija berze. Član berze može imati najviše 20% akcija berze. Lice koje nije član berze ne može da ima, direktno ili indirektno, više od 5% akcija berze. Opšti akti berze su statut, pravila berze, akt o naknadama i drugi opšti akti kojima se uređuje poslovanje berze Organi berze su skupština, upravni odbor, nadzorni odbor i direktor. Članovi berze mogu biti samo berzanski posrednici koji ispunjavaju uslove za članstvo utvrđene pravilima berze