PORESKI MENADŽMENT I PORESKI KONSALTING

TEORIJA POREZA SADRŽAJ PREDAVANJA POREZI U SISTEMU JAVNIH FINANSIJA PORESKI SISTEM EU PORESKI SISTEM BiH POREZI U REPUBLICI SRPSKOJ PORESKA ADMINISTRACIJA - UIO PORESKA EVAZIJA TEORIJA POREZA: Definicije, pojmovi, poreska terminologija. Porezi u istoriji ljudske civilizacije, evolucija poreza i dažbina. Teorije opravdanja poreza, teorija sile, teorija ekvivalencije, teorija žrtve, teorija suvereniteta. Principi oporezivanja, princip izdašnosti, princip elastičnosti. Elementi poreza. Derivativnost poreza. Prisilnost poreza. Nepovratnost poreza. Izbjegavanje dvostrukog oporezivanja. POREZI U SISTEMU JAVNIH FINANSIJA: Pojam, funkcije javnih finansija. Karakteristike finansijske privrede. Institucije javnih finansija. Pojam, karakteristike i vrste javnih prihoda. Klasifikacija poreza. Pojam i vrste poreskopravnog odnosa. Stranke u poreskopravnom odnosu. Poreskopravna sposobnost. Pojam dvostrukog oporezivanja. Metode za sprečavanje dvostrukog oporezivanja. Dohodak kao predmet oporezivanja. Porez na dohodak fizičkih lica. Porezi na prihode. Porez na dobit korporacija. Imovina kao predmet oporezivanja. Vrste poreza na imovinu. Porezi na potrošnju. Porezi na promet. Porez na dodatu vrijednost. Akcize. Carine i druge uvozne dažbine.Takse. Naknada. PORESKI SISTEM EVROPSKE UNIJE: Istorijat nastanka Evropske Unije. Države članice, institucije EU, poreska regulativa. Politika poreske harmonizacije, prednosti i nedostaci. Poreska opterećenja u državama članicama u odnosu na BDP. Struktura poreskog opterećenja po vrsti, direktni porezi, indirektni porezi, socijalna davanja. Poreske stope u državama EU, PDV, lični prihodi, porez na dobit. Poreski sistemi Austrije i Češke Republike. Trendovi oporezivanja u EU. PORESKI SISTEM BIH: Raspodjela poreskih nadležnosti u Bosni i Herzegovini. Zakonodavna nadležnost. Zakonodavna nadležnost zajedničkih institucija. Zakonska regulativa iz poreskih nadležnosti entiteta. Harmonizacija poreskih zakona u BiH. POREZI U REPUBLICI SRPSKOJ: Direktni porezi u RS. Porez na dohodak. Porez na dobit. Porez na imovinu. Porez na igre na sreću i zabavne igre. Posebne republičke takse. Poreska uprava Republike Srpske. Fiskalizacija u Republici Srpskoj. PORESKA ADMINISTRACIJA - UIO: Uprava za indirektno oporezivanje (UIO) - organizaciona struktura. Šta je PDV. Ko su obveznici PDV. Obračunavanje PDV. Faktura u sistemu PDV (redovna faktura, avansna faktura, interna faktura, blagajnički račun, potvrda o prijemu, knjižna obavijest). Poreska evidencija u sistemu PDV. KIF. KUF. PDV prijave. Nastanak poreske obaveze. Poreska osnovica. Popusti u sistemu PDV. Računovodstvo PDV. PORESKA EVAZIJA: Pojam i vrste izbjegavanja plaćanja poreza. Mjere protiv izbjegavanja plaćanja poreza. Siva ekonomija. Poreski raj. Poreski prekršaji. Poreske utaje. Krivična djela u vezi sa izbjegavanjem plaćanja poreza.

TEORIJA POREZA

Albert Ajnštajn o porezu: “Svaki odlazak u operu podsjeti me na moju poresku prijavu. Napisana je jezikom kojeg ne razumijem i kao i opera završava tragično.”

Adam Smith Začetnik moderne teorije poreza je Adam Smith koji je 1779. godine definisao nekoliko poreskih principa: 1) Svaki građanin dužan je državi plaćati porez i to prema svojim ekonomskim mogućnostima. 2) Obaveza plaćanja poreza treba biti regulisana zakonom, porez ne smije biti proizvoljan. 3) Porez se naplaćuje onda kada je to za poreskog obveznika najpovoljnije. 4) Troškovi ubiranja poreza trebaju biti što niži kako bi teret poreskim obveznicima bio što podnošljiviji, a prihod države što veći.

Definicija poreza "Porez predstavlja instrument javnih prihoda kojim država, uključujući i niže oblike političko-teritorijalne organizovanosti, od subjekata pod njenom poreskom vlašću prinudno uzima novčana sredstva, bez neposredne protivusluge, u svrhu pokrivanja svojih finansijskih potreba i postizanja drugih, prvenstveno ekonomskih i socijalnih ciljeva."

Funkcija poreza Pored funkcije javnog prihoda porez ima, ili može da ima funkciju instrumenta regulative ekonomskih tokova. Naime, porez može biti efikasan instument upravljanja potrošnjom stanovništva, usmjeravanja investicija i uspostavljanja ravnoteže između tržišne ponude i potražnje. Na primjer, u svrhu privlačenja inostranog investicionog kapitala mnoge države u tranziciji oslobađaju strane investitore od plaćanja poreza na dobit na period od pet godina ili duži. U pravilu, države ne oporezuju robe koje se izvoze i time stimulišu svoje proizvođače na prodaju robe u inostranstvo, a sa druge strane oporezuju robe koje se uvoze. Efekat takve poreske politike je poboljšanje platnog bilansa u robnoj razmjeni sa inostranstvom ili, drugim riječima, veća pokrivenost uvoza izvozom.

Karakteristike poreza (1) Derivativnost poreza (2) Prisilnost poreza (3) Porezima se finansiraju javni rashodi (4) Odsustvo neposredne protivnaknade (5) Porez je novčano davanje

Pojam poreza (1) Derivativnost poreza; Karakteristike poreza: Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza: nepovratnost, teritorijalnost, nedestiniranost i dr.

Pojam poreza (2) Prisilnost (prinudnost) poreza; Karakteristike poreza: Derivativnost poreza; Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza: nepovratnost, teritorijalnost, nedestiniranost i dr

Pojam poreza (3) Porezima se finansiraju javni rashodi; Karakteristike poreza: Derivativnost poreza; Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza: nepovratnost,teritorijalnost, nedestiniranost i dr

Pojam poreza (4) Karakteristike poreza: Derivativnost poreza; Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza: nepovratnost, teritorijalnost, nedestiniranost i dr.

Pojam poreza (5) Porez je novčano davanje; Karakteristike poreza: Derivativnost poreza; Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza: nepovratnost, teritorijalnost, nedestiniranost i dr.

Pojam poreza (6) 6. Ostale karakteristike poreza Derivativnost poreza; Prisilnost (prinudnost) poreza; Porezima se finansiraju javni rashodi; Odsustvo neposredne protivusluge odnosno protivnaknade; 5. Porez je novčano davanje; 6. Ostale karakteristike poreza

Elementi poreza (1) Elementi poreza (poreska terminologija): Poreski obveznik – lice koje je prema zakonu u obavezi da plati porez Poreski platac – lice koje de facto plaća porez Poreski destinatar – lice koje prema namjeri zakonodavca snosi poreski teret Poreska sposobnost – ekonomska sposobnost obveznika da plati porez Poreski izvor – sve ono iz čega obveznik može da plati porez

Elementi poreza (2) Poreski objekat – manifestacija ekonomske snage koja pruža osnov za uvođenje nekog poreskog oblika Poreska osnovica – u novcu iskazana vrijednost poreskog objekta Poreska stopa – iznos poreza u odnosu na poresku osnovicu Poreska tarifa – sistematizovani pregled poreskih objekata, osnovica i poreskih stopa

Elementi poreza (3) Poreske olakšice – skup zakonskih ustupaka poreskim obveznicima u cilju umanjenja poreskog tereta Poreska prijava – izvještaj poreskog obveznika poreskom organu o svim činjenicama bitnim za utvrđivanje poreza Poreska evazija – izbjegavanje plaćanja poreza

Istorijat i evolucija poreza (1) Staro doba Srednji vijek Moderno doba

Istorijat i evolucija poreza (2) Staro doba -Egipat -Grčka -Rimsko carstvo

Istorijat i evolucija poreza (3) Srednji vijek - Rani srednji vijek (5. stoljeće do 15. stoljeće) - Kasni srednji vijek (15. stoljeće do 19. stoljeća)

Istorijat i evolucija poreza (4) Moderno doba (20. vijek do danas)

Teorije opravdanja poreza (1) Teorija sile - opravdanje poreza sastoji se u pravu jačeg da gospodari slabijim (Luj XIV) Teorija ekvivalencije (teorija cijene) - porez je cijena koju pojedinac plaća državi da bi u razmjenu dobio koristi (usluge) od države - poreska obaveza je zajednički dug građana i ciјena za pogodnosti koje im država stvara (Nacionalna skupština Francuske 1789.)

Teorije opravdanja poreza (2) Teorija žrtve (Teorija obaveze) - porez predstavlja žrtvu koju pojedinac čini u opštem interesu - Tri varijante utvrđivanja visine žrtve: a) Teorija apsolutno jednake žrtve; b) Teorija proporcionalno jednake žrtve; c) Teorija minimalne žrtve;

Teorije opravdanja poreza (3) Teorija suvereniteta - uvodjenje, utvrdjivanje i naplata poreza su atributi suverenosti države Ostale teorije: - teorija reprodukcije poreza, organska teorija i socijalistička teorija

Poreski principi Principi oporezivanja Finansijski poreski principi

Principi oporezivanja Wagnerova klasifikacija principa: finansijski ekonomski socijalno-politički pravno-administrativni

Finansijski poreski principi (1) Princip izdašnosti Princip elastičnosti - legalna elastičnost - ekonomska elastičnost

Finansijski poreski principi (2) Princip izdašnosti Princip elastičnosti - legalna elastičnost - ekonomska elastičnost

Preporučena literatura 1. Dejan Popović, "Nauka o porezima i poresko pravo", COLPI, Budimpešta i Savremena administracija, Beograd, 1997, 2. Charles Adams, "The impact of taxes on the course of human civilisation", Institute of public finance, Madison Books, U.S.A. 1999. 3. Dr Gordana Ilić Popov, "Ekonomija oporezivanja i poresko pravo", Beograd 1996. 4. Finansijsko pravo, Internet www.pravni.net/files/finansijsko%20pravo.ppt 5. Klasifikacije poreza, Internet www.ekof.bg.ac.yu/nastava/javne_finansije/2007-08/14.Klasifikacije%20poreza%20i%20Porez%20na%20imovinu.ppt