Republička agencija za prostorno planiranje

Презентација на тему: "Republička agencija za prostorno planiranje"— Транскрипт презентације:

1 Republička agencija za prostorno planiranje
Projekat Attract-SEE: Regionalni okvir za praćenje stanja atraktivnosti prostora i koordinaciju politika Dr Ljiljana Živković Republička agencija za prostorno planiranje Beograd, decembar 2013

2 Sadržaj Uvod Okvir zajedničkog sistema za praćenje stanja atraktivnosti prostora Proces regionalne koordinacije politika atraktivnosti

3 uvod

4 Ka uspostavljanju regionalnog sistema praćenja atraktivnosti prostora i koordinacije politika
Elementi okvira zajedničkog sistema za praćenje statusa atraktivnosti prostora Atraktivnost prostora – pojam i koncept Metodologija definisanja pokazatelja atraktivnosti prostora Model podataka Mreže interesnih grupa Izveštaj o atraktivnosti prostora Model procesa koordinacije politika atraktivnosti prostora

5 Atraktivnost prostora

6 Pojam atraktivnosti prostora
Kapacitet prostora da privuče i zadrži ciljne grupe postojećim i/ili razvijenim prednostima Nivo interne atraktivnosti Sposobnost zadržavanja postojećeg nivoa razvoja, atraktivnosti i stanovništva; prednosti u smislu života i rada na određenom prostoru, povezano za stalno nastanjeno stanovništvo Nivo eksterne atraktivnosti Sposobnost privlačenja novog razvoja; prednosti u smislu internacionalizacije nivoa atraktivnosti i privlačenja posetilaca i investicija

7 Koncept privlačnosti prostora
Prednosti prostora (Territorial assets) Ciljne grupe (Mobile audience) Obuhvataju: Pojedince (rezidenti, turisti, migranti) Organizacije (R&D, međunarodne kompanije, itd.) Nematerijalni tokovi (investicije, događaji) Ciljevi politike (Policy goals)

8 Metodologija definisanja sistema praćenja i ocene atraktivnosti prostora
Svaku ciljnu grupu (mobile audience) povezati sa određenim prednostima, odnosno pokazateljima čije vrednosti utiču na stepen atraktivnosti prostora za tu grupu Za svaku prednost (assets) prostora koja utiče na nivo atraktivnosti utvrditi minimum 2 ključna pokazatelja (npr. pokazatelj stanja state i pokazatelj problema pressure) Povezati izmerene vrednosti prednosti prostora i ciljne grupe, i oceniti specifičnu atraktivnost prostora za svaku ciljnu grupu (slaba weak, snažna strong, rizična risk, potencijana opportunity), i identifikovati cilj politike koji se odnosi na tu ciljnu grupu Povezivati utvrđene vrednosti prednosti prostora sa identifikovanim ciljevima politike (nacionalne ili transnacionalne, npr. TA2020 prioritetima) radi procene njihovih efekata, i eventualnog predloga potrebnih izmena istih

9 Model zajedničkih pokazatelja teritorijalne atraktivnosti prostora
Kapitali prostora (Territorial capitals) Prednosti (Territorial assets) Zajednički pokazatelji Opcioni pokazatelji Životna sredina 3 7 Antropijski 1(+1) 1(+2) Društveno-kulturni 2 5 1 Ekonomski-ljudski 6 14 Institucionalni Totalno 16 29(+2) 9(+2)

10 Kapitali prostora (Territorial Capitals)
Prednosti (assets) Pokazatelji Životna sredina Kvalitet životne sredine Emisija gasova sa efektom staklene bašte Ekonomski/ ljudski Znanje i inovacije Stanovništvo starosti sa tercijarni obrazovanjem Zagađenje vazduha: PM10 Udeo zaposlenih u R&D u ukupnoj radnoj snazi Zagađenje vazduha: Koncentracija ozona Udeo izdvajanja za razvoj istraživanja i eksperimentalnih aktivnosti u BDP Udeo stanovništva sa tretmanom urbanih otpadnih voda (min sekundarni tretman) Broj podnetih aplikacija za patente Evropskoj kancelariji za petente na milion stanovnika Integritet ekosistema Veštački pokrivač (CORINE) Zaposlenost Stopa zaposlenosti stanovništva starosti od prema polu Područja zaštite biodiverziteta Stopa nezaposlenosti mladih Servisi ekosistema Specijalizacija/glavni-vodećio sektori Udeo uzaposlenih po sektoru Prirodni izvori i energija Električna energija proizvedena iz obnoviljivih izvora Udeo svakog sektora u BDP Potrošnja vode po stanovniku Turizam Broj noćenja turista po stanovnik na godišnjem nivou Udeo potrošnje energije iz obnovljivih izvora u ukupnoj potrošnji energije Udeo zaposlenih u turizmu u ukupnoj zaposlenosti Antropijski Kvalitet gradske sredine Udeo urbanih zelenih površina Promocija investicija Građevinske dozvole (komercijalne, industrijske, institucionalne, rezidencijalne) Odnos urbanog i ruralnog stanovništva Udeo direktnih stranih investicija u BDP Integritet pejzaža Udeo kopnenih površina sa zaštitom Stanovništvo Stepen rasta stanovništva Infrastrukture Stanovništvo sa pristupom širokopojanom internetu velikih brzina Udeo stanovništva starosti godina Dostupnost železnicom, putevima, vazhudom Indeks starenja Društveno-kulturni Kultura Broj pozorišta, muzeja, galerija i javnih biblioteka na 10,000 stanovnika Institucionalni Upravljanje Administrativni predmeti koji se mogu pokrenuti i/ili sprovesti online (ili u drugom elektronskom formatu) Lokacije evropske kulture na UNESCO listi svetske kulturne baštine, 2010 Struktura troškova lokalne uprave Kvalitet života Očekivana dužina života na rođenju prema polu Međunarodne veze Broj stranih studenata Bruto raspoloživ prihod domaćinstva Broj projekata Prekogranične saradnje Stanovništvo sa rizikom od siromaštva ili društvene marginalizacije ili udeo onih sa rizikom od siromaštva Broj projekata evropske saradnje (izuzev preko-granične) Disbalans polova

11 Metodologija definisanja pokazatelja atraktivnosti prostora

12 Uloga pokazatelja UN, 2007 Attract-SEE
Podrška u procesu donošenja informisanih razvojnih odluka i programiranju razvoja Podrška upravljanju rizicima razvoja Komunikacija ideja, vrednosti i zamisli Pojednostavljivanje i kvantifikacija realnosti Platforma za praćenje promena u sistemu

13 Kriterijumi za definisanje relevantnog skupa pokazatelja atraktivnosti prostora
Relevantnost u smislu utvrđivanja atraktivnosti prostora za ciljne grupe (definicija atraktivnosti) Dostupnost podataka u zemljama partnerima (metapodaci izvora podataka) Kompaktnost u cilju sveobuhvatne procene prednosti (assets) prostora (1-2 pokazatelja za svaki element atraktivnosti prostora)

14 Kriterijumi za definisanje i interperetaciju pojedinačnog pokazatelja
Tema Nivo Transnacionalni, nacionalni Svrha (RTPI, 2008) Izvor (pressure) Stanje (state) Reakcija (response)

15 Definicija pokazatelja
Parametar Opis prostornog pokazatelja Naziv Naziv prostornog pokazatelja InspireID Jedinstveni identifikator pokazatelja (INSPIRE) Element Prednost (asset) prostora kojoj pripada pokazatelj Kapital Kapital (capital) kome prednost prostora pripada Definicija Detaljna definicija pokazatelja Svrha Opis potrebe, svrhe i ciljeva primene određenog pokazatelja Način računanja Način računanja pokazatelja Učestalost ažuriranja/ publikovanja Učestalost merenja/ažuriranja vrednosti pokazatelja, i provere relevantnosti i validnosti vrednosti pokazatelja (ISO 19115) Izvor podataka Preporučen izvor podataka za računanje pokazatelja (deo metapodataka pokazatelja) Geografski naziv Područje na koje se odnosi vrednost pokazatelja Statistička jedinica Prostorni nivo pokazatelja (transnacionalni, nacionalni, NSTJ ) Tip Tip pokazatelja, npr. problem (pressure), stanje (state), reakcija (response/performance indicator)

16 Model podataka

17 Model harmonizacije i interoperabilnosti podataka
Ka distribuiranom sistemu praćenja baziranom na zajedničkim standardima u cilju regionalne koordinacije razvojnih politika Platforma izgradnje modela podataka za praćenje prostora u JI Evropi INSPIRE Plan4all Relevantan iskustva zemalja-partnera (HLanData, Centrope region, PI PPRS-ISPRostor)

18 Karakteristike modela
Model praćenja obezbeđuje sledeće karakteristike, odnosno podatke o svakom pokazatelju: Prostorna dimenzija Tematska dimenzija Vremenska dimenzija Poreklo/istorijat dimenzija Dimenzija skupa podataka (izvor)

19 Pravila modela Svaki pokazatelj povezan za određen prostor, teritoriju
može da ima više merenja (vremenske serije) 1 ili više izvora, u smislu subjekta merenja horizontalna (susedne teritorije iz jedne vremenske serije merenja) i vertikalna (jedna teritorija u više vremenskih serija merenja) uporedivost rezultata merenja, vrednosti

20 Model podataka i metapodataka (UML)
Objektno orijentisan model koji će obezbediti potrebni nivo fleksibilnosti

21 izveštaj o atraktivnosti prostora

22 Izveštavanje o atraktivnosti prostora
Nacionalni i transnacionalni –regionalni- izveštaj Na godišnjem nivou Iz 2 dela: Analiza ciljeva politika koje unapređuju atraktivnost prostora Analiza i ocena ostvarenosti ovih ciljeva praćenjem status/trenda pokazatelja atraktivnosti

23 mreža interesnih grupa

24 Model uključivanje u uspostavljanje/razvoj sistema praćenja i procene atraktivnosti prostora
Interlinkage of territorial monitoring and policy coordination processes  The two before mentioned proceses are interlinked. Our intention is not to develop a territorial monitoring system that would be for spatial developers only. We could do it and probably it would be just fine with that. But our ambition is a bit beyond that – we also want to raise awareness on the complexity of territorial issues we want to raise avareness of interlinkages between different social and natural systems in territory as well as we want to raise awarenes on possible influences and impacts public policies have in a certain territory. And for this reasons we plan to involve different stakeholders diferent sectoral policy makers in the project. For sets of national workshops with national or regional stakeholders are planned for this reason. In this Workshops we will start with discussing a needs for territorial monitoring , topics that are useful for stakeholders outside spatial planning, at certain stage we will checked proposed indicators, results of territorial analyses, finding the most suitable way to interpret the results of analyses as to present them.      

25 Proces regionalne koordinacije politika

26 Mreža interesnih grupa
Koncept procesa koordinacije politika na nacionalnom i transnacionalnom nivou – sinergija! Transnacionalni nivo EU vizija i razvojne politike Regionalna mreža interesnih grupa Regionalni okvir praćenja i ocene stanja i trendova prostornog razvoja Regionalno izveštavanje Nacionalni nivo Nacionalna vizija i razvojne politike Nacionalni sistem praćenja i ocene stanja i trendova prostornog razvoja Nacionalno izveštavanje Mreža interesnih grupa Kreatori nacionalnih politika razvoja Donosioci strateških odluka

27 hvala na pažnji!