Ivo Andrić Na Drini ćuprija

IVO ANDRIĆ • Ivo Andrić ubraja se u najznačajnija imena srpske književnosti – pesnik, pripovedač, romansijer i esejista. Rodjen je 9. oktobra 1892. godine u Dolcu, pored Travnika, u tadašnjoj Austrougarskoj. Od 1921. do 1941. godine radio je u diplomatskoj službi u Rimu, Briselu, Ženevi, Bukureštu, Gracu, Parizu, Madridu i Berlinu. • 1912.godine započeo je studije na fakultetu Kraljevskog sveučilišta u Zagrebu. Nastavio je školovanje u Beču, a kasnije i u Krakovu, gde ga je zatekao Prvi svetski rat. • Rat je teško doživeo. Bio je u zatvorima,u kojima je kao politički zatvorenik ostao do marta 1915. godine. Među zatvorskim zidovima intenzivno je pisao pesme u prozi, a od teških misli branio se radom i čitanjem.

• Po izbijanju II svetskog rata, zbog neslaganja sa vlastima u Beogradu podnosi ostavku na mesto ambasadora i vraća se u Beograd. Za vreme rata živi povučeno u svom stanu u Beogradu, ne dozvoljavajući bilo kakvo štampanje i objavljivanje svojih dela. • 1958.godine oženio se Milicom Babić-Jovanović, a 13.marta 1975. godine umire u Beogradu.

Stvaralaštvo • Andrić je objavio svoju prvu pesmu 1911.godine koja nosi naziv “U sumrak”, ali se u književnosti poezijom pojavio 1914.godine u antologiji “Hrvatska mlada lirika”, gde je objavljeno njegovih šest pesama. • Iz dana koje je provodio u zatvoru potiču njegovi poetski zapisi “Ex Ponto” i “Nemiri”. • Prva objavljena pripovetka “Put Alije Đerzeleza” predstavila je zrelog pripovedača fine inspiracije i bogatog jezika. • Tri knjige pripovedaka potvrdiće Andrića kao izvrsnog pripovedača i hroničara.

zreo romansijer koji je iskoristio svoje pripovedačko • Naglo se pojavljuje i kao romansijer objavljivanjem tri romana 1945. godine, a to su: -Na Drini ćuprija -Travnička hronika -Gospođica • I ovde se pokazao kao zreo romansijer koji je iskoristio svoje pripovedačko iskustvo sticano dvadeset godina. • 1961.godine dobio je najvažnije priznanje – Nobelovu nagradu za roman Na Drini ćuprija i time postao prvi srpski Nobelovac. Nobelova nagrada

Odlike stvaralaštva • Andrićev narativni stil je jedinstven – jednostavan, miran, topao. Jezik njegovog pripovedanja je bogat, sugestivan, probran i čist, sa tragovima vremena koje je predmet obrade i sa odsjajima ličnosti junaka. • U načinu izrađivanja likova i umetničkom postupku pri oblikovanju misli o životu i ljudima, Andrić se ne odvaja od najlepših tradicija realističke književnosti. U slikama života on ubacuje šira i trajnija životna značenja. • Ljudsko stvaranje, posebno stvaranje u umetnosti, izuzetno interesuje Andrića. Za njega su mostovi simbol veza među ljudima, ali predstavljaju simbol trajanja ljudskog dela.

Nobelova nagrada Nobelova nagrada je internacionalna nagrada koja se daje godišnje od 1901. godine iz oblasti fizike, hemije, medicine, književnosti i nagrada za mir, a 1968. je Švedska banka otvorila instituciju Nagrade iz ekonomskih nauka u znak sećanja na Alfreda Nobela, osnivača Nobelove nagrade. Dobitnici nagrade dobijaju novčanu nagradu, medalju i diplomu.

Na Drini ćuprija Andrić je bio obuzet mostovima kao graditeljskim podvizima i umetničkim ostvarenjima. Na Drini ćuprija je roman za koji je on dobio Nobelovu nagradu za književnost 1961.godine. Roman govori o građenju mosta preko reke Drine u bosanskom gradu Višegradu. Most je gradjen po nalogu Mehmed-paše Sokolovića, zvaničnika Osmanskog carstva, koji je bio rođeni Srbin, ali je kao mali dečak odveden sa ostalom decom kao danak u krvi u Carigrad.

Istorija i legenda • Krenuvši od saznanja da “nema slučajnih građevina, izdvojenih iz ljudskog društva, u kome su nikle, iz njegovih potreba, želja i shvatanja, kao što nema proizvoljnih linija i bezrazloznih oblika u neimarstvu”, Andrić je zaključio da su graditelji “imali smisla ne samo za stalnost i lepotu gradjevine nego i za korist i udobnost koju će od te građevine imati i najdalji naraštaji.” • Na Drini ćuprija, po Andriću, ne predstavlja samo most lepote, već i most koji proživljava sve ono što se događa kasabi i njenim stanovnicima.

• Kako roman obuhvata razdoblje od četiri veka, sadrži niz istorijskih činjenica. Ubačena su pripovedanja o poznatim događajima, situacijama i ličnostima iz života: danak u krvi, Mehmed-paša Sokolović, srpski ustanak 1804.godine, Prvi svetski rat, i svi ti događaji u većoj ili manjoj meri utiču na kasabu i most. • Istorija mosta nije mogla da opstane na stvarnim činjenicama, već je stalno obnavljana zavisno od mašte mnogih generacija.

• U romanesknu priču o mostu ušle su i brojne legende, kao legenda o crnom Arapinu, Stoji i Ostoji, Radu Neimaru, majčinom mleku koje curi niz stub mosta...Ove legende nadgrađuju istorijsku istinu dodajući joj nove oblike i nova viđenja, čineći je znatno lepšom. • Postoje razlike između istorijske i umetničke istine, kao i između istorijske činjenice i umetničke činjenice – istorija kazuje, a roman prikazuje.

Emilija Stanković IIIe2 Boško Marjanović IIIe2 “Između života ljudi u kasabi i ovog mosta postoji prisna, vekovna veza.Njihove su sudbine tako isprepletene da se odvojeno ne daju zamisliti i ne mogu kazati.” Ovim rečenicama motivisana je priča koja sledi. Emilija Stanković IIIe2 Boško Marjanović IIIe2