Srbija u doba carstva

Stefan Dečanski (1321-1331) Još za vreme vladavine kralja Milutina, za njegovog naslednika bio je predodredjen njegov sin Stefan, koji je imao titulu mladog kralja i upravljao je Zetom, nasledivši Jelenu Anžujsku Podstaknut od vlastele, on je 1314.god. podigao pobunu protiv oca, koja je ugušena (jedna od kontroverzi srpske istorije-priča o “oslepljivanju” Stefana Dečanskog”) Posle Milutinove smrti presto je nasledio Stefan Dečanski (vladao je od 1321-1331.god.), dobio je ime po zadužbini, manastiru Dečani On je prethodno pobedio u sukobu oko vlasti mladjeg brata Konstantina i sina kralja Dragutina Vladislava

Stefan Dečanski (oko 1276-1331)

U vreme njegove vladavine pogoršali su se odnosi Srbije sa Bugarskom i Vizantijom Stefan Dečanski umešao se u gradjanski rat u Vizantiji izmedju cara Andronika II i njegovog unuka Andronika III, na strani legitimnog cara Kada je on svrgnut sa vlasti, novi car Andronik III je zajedno sa Bugarima pripremao napad na Srbiju Do sukoba izmedju srpske i bugarske vojske došlo je 1330.god. u bici kod Velbužda Bugarska vojska je pretrpela težak poraz a u bici je poginuo i bugarski car Mihajlo Šišman

Stefan Dečanski nije iskoristio ovu pobedu za dalje osvajanje, čime je bila razočarana krupna vlastela, koja se povezala sa njegovim sinom Dušanom U vreme njegove vladavine bosanski ban Stefan II Kotromanić je od Srbije preoteo Hum, oblast koju Srbija nikada nije vratila Početkom 1331.god. došlo je do pobune u kojoj je svrgnut Stefan Dečanski i na vlast je doveden Dušan

Stefan Dušan (kralj 1331-1346; car 1346-1355) Na početku vladavine suočio se sa teškoćama, pre svega na zapadu, tako da je poluostrvo Pelješac i Ston prodao Dubrovniku, a morao je da prihvati gubitak Zahumlja, koje je osvojio bosanski ban Stefan II Kotromanić Istočnu granicu države učvrstio je sklopivši brak sa sestrom bugarskog cara Jelenom Tako su stvoreni uslovi za početak osvajačke politike, na račun oslabljenog Vizantijskog carstva

Stefan Dušan (oko 1308-1355.god.)

Na početku vladavine, Dušan je osvojio gradove Ohrid, Prilep, a pokušao je i opsadu Soluna, koja je bila odbijena. Tada je sklopio mir sa Vizantijom, delom i zbog straha od madjarske opasnosti sa severa Gradjanski rat u Vizantiji nakon 1341.god. omogućio mu je nastavak osvajanja, sklopivši privremeni savez sa vizantijskim velikašem Jovanom Kantakuzinom U tom periodu Dušan je osvojio znatne teritorije u Makedoniji i Albaniji

Nakon osvajanja značajnog vizantijskog grada Sera, u jesen 1345. god Nakon osvajanja značajnog vizantijskog grada Sera, u jesen 1345.god. Dušan se proglasio za “cara Srba i Grka” Proglašenje je bilo samo formalni čin, mnogo značajnije bilo je krunisanje, carsku krunu je vladaru mogao dati samo neko ko je u duhovnoj hijerarhiji u rangu cara (rimski papa ili patrijarh) Uz pomoć Bugarske, tadašnji srpski arhiepiskop Joanikije proglašen je patrijarhom

Novopostavljeni srpski patrijarh Joanikije je na Uskrs, 16.aprila 1346.god. krunisao Stefana Dušana za cara u Skoplju Teritorija njegove države je obuhvatala pored “starih srpskih zemalja” oblasti Makedonije, Albanije (osim grada Drača), Epir, Tesaliju i poluostrvo Halkidiki (osim grada Soluna) Dušanovo carstvo se proširilo do obala Jadranskog, Jonskog i Egejskog mora

Krunisanje cara Dušana, češki slikar Alfons Muha

Vizantija i vaseljenski patrijarh nikada nisu priznali Dušanovo carstvo, vaseljenski patrijarh je stavio anatemu na Dušana i srpsku crkvu Dušan je državu podelio na stare srpske kraljevske zemlje, kojima je upravljao njegov sin Uroš kao savladar, sa titulom kralja i novoosvojene “carske” zemlje, kojima je lično upravljao car Dušan U istoriji je upamćen kao Dušan Silni Gradio je zadužbine, od kojih je najznačajnija manastir Sveti Arhangeli kod Prizrena Sve državne institucije bile su uredjene po vizantijskom modelu Dušan je srpskoj vlasteli dodeljivao vizantijske dvorske titule: despota, sevastokratora i kesara

Car Dušan je doneo Zakonik Zakonik je donet u Skoplju 1349.god. a proširen je u Seru 1354.god. Gradjanski rat u Vizantiji imao je dalekosežne posledice U borbi za vlast Jovan Kantakuzin je angažovao turske plaćenićke odrede Turski plaćenici su 1352.god. porazili srpsko-bugarske odrede vizantijskog cara Jovana V 1354.god. Turci su zauzeli Galipolje

Poraz kod Didimotike Dušan je shvatio ozbiljno i krenuo je u pripreme velikog vojnog pohoda protiv Turaka, medjutim u jeku priprema on je umro krajem 1355.god.