Upravljanje ekonomijom kvaliteta

Презентација на тему: "Upravljanje ekonomijom kvaliteta"— Транскрипт презентације:

1 Upravljanje ekonomijom kvaliteta
MENADŽMENT KVALITETA Upravljanje ekonomijom kvaliteta Prof. dr Igor Todorović

2 Trošak Troškovi predstavljaju u novcu izraženu vrijednost utrošenih resursa u proizvodnju novih ili stvaranju određenih učinaka Troškovima se smatra potrošnja resursa zbog izrade novih proizvoda Troškovi predstavljaju vrednosno izražene utroške rada, materijala, trajne i tekuće imovine te tuđih usluga zbog ostvarivanja određenog učinka (proizvod, roba ili usluga)

3 Podjela troškova prema
Vremenu nastanka Faktorima proizvodnje Mjestima nastanka Vezanosti za nosioce Načinu prenošenja na nosioce Zavisnosti od obima proizvodnje Značajnosti za donošenje odluka Mogućnosti kontrole Prema doprinosu kvalitetu

4 Podjela troškova Prema vremenu nastanka Prema faktorima proizvodnje
Istorijske troškove Buduće troškove Prema faktorima proizvodnje Troškove materijala Troškove sredstava za rad, I Troškove radne snage

5 Podjela troškova Prema mjestima nastanka Prema važnosti za nosioce
Troškovi izrade Režijski troškovi Prema važnosti za nosioce Pojedinačne Zajedničke

6 Podjela troškova Prema načinu prenošenja na nosioce
Direktne Indirektne U zavisnosti od dinamike obuma proizvodnje Fiksne Varijabilne

7 Podjela troškova Prema značajnosti za donošenje poslovnih odluka
Relevantne Irelevantne Prema mogućnosti kontrole Kontrolabilni troškovi Nekonrolabilni troškovi Prema doprinosu kvalitetu Model troškova kvaliteta Model troškova procesa kvaliteta

8 TROŠKOVI KVALITETA Troškovi prema doprinosu kvalitetu mogu se podijeliti u dva modela: Model troškova kvaliteta obuhvata: troškovi za kvalitet (troškovi preventive i troškovi ispitivanja) i troškovi zbog (ne)kvaliteta (troškovi unutrašnjih propusta i propusta uočenih nakon isporuke)  Model troškova procesa kvaliteta obuhvata: usaglašene troškove (cost of conformity) koji obuhvataju sve troškove proizvođača koje nastaju u ispunjavanju potrošačevih potreba, izuzev troškova neispravnosti u postojećim procesima. Troškovi neusaglašenosti (cost of nonconformity) obuhvataju sve troškove koje nastaju usljed neispravnosti u postojećim procesima. Troškovi neusaglašenosti obično sadrže interne i eksterne troškove neusaglašenosti ili neispravnosti.

9 MODEL TROŠKOVA KVALITETA PROCESA
Model troškova procesa obuhvata metodu za prikazivanje troškova kvaliteta nekog procesa. Model u prvi plan stavlja značaj i važnost procesa. Po ovom modelu trošak kvaliteta (Tk) je jednak vrednosti racionalno (planski) utvrđenih troškova, odnosno prihvatljivih troškova procesa (Tp) i vrednosti troškova koji su nastali zbog neusaglašenosti procesa sa zahtevima kvaliteta, odnosno neprihvatljivih troškova (Tn), tačnije: Tk = Tp + Tn

10 Trošak procesa (Tp), koji se veoma često može nazvati i trošak usaglašenosti je takva vrsta troška koja obezbeđuje da su proizvodi ili usluge usaglašeni sa standardima, a koji moraju biti dati – utvrđeni specifikacijom procesa za potpuno efikasan način poslovanja proizvodno poslovnog sistema – organizacije.

11 Trošak neusaglašenosti (Tn) je u stvari veličina troška gubitka koji nastaju u vezi procesa čije planiranje aktivnosti realizacije se ne odvijaju po propisanim zahtevima. Taj trošak može nastati i zbog promena realizacije aktivnosti u procesu. Praćenje, utvrđivanje i otklanjanje nedostataka u procesu ove vrste troška mora biti prioritetan, ukoliko želimo postići unapređenje kvaliteta procesa.

12 Ukupan trošak procesa čine zajedno trošak usaglašenosti (planirani trošak procesa) i trošak neusaglašenosti procesa za posmatrani proces u određenom vremenskom periodu. Pomoću modela troškova procesa možemo utvrditi, evidentirati i pratiti troškove ukoliko tako odlučimo, samo jednog procesa, jedne organizacione jedinice ili pak ukupnog poslovanja poslovno proizvodnog sistema.

13 METODOLOGIJU RAZVIJANJA MODELA TROŠKOVA PROCESA MOŽEMO POSTAVITI NA SLIJEDEĆIM AKTIVNOSTIMA:
identifikacija procesa, konstrukcija blok dijagrama – šeme procesa (koja obuhvata: određivanja ulaza i dobavljača; određivanje izlaza i korisnika usluga; i utvrđivanje načina kontrole i resursa), konstrukcija karte toka procesa, utvrđivanje planiranih racionalnih troškova (Tp) i/ili troškova neusaglašenosti (Tn), evidentiranje i utvrđivanje vrijednosti ukupnih troškova kvaliteta (Tk), podnošenje izvještaja o troškovima kvaliteta celokupnog procesa, prijedlog mjera i načina preduzimanja aktivnosti za poboljšanje i otklanjanje troškova neusaglašenosti kvaliteta u procesu.

14 Metode upravljanja troškovima
Model tradicijonalnog upravljanja proizvodnim troškovima Model upravljanja troškovima zasnovan na procesima Model upravljanja troškovima zasnovan na aktivnostima Model ciljanih troškova Budžetiranje zasnovano na aktivnostima Model procjene poslovanja “Kaizen” troškovi Analiza vrijednosti Model upravljanja troškovima kvaliteta Model troškova kvaliteta procesa

15 UPORIŠTE U STANDARDIMA ZA PRAĆENJE TROŠKOVA KVALITETA

16 RAČUNOVODSTVO TROŠKOVA KVALITETA
Savremeno računovodstvo mora obezbijediti informacije o troškovima, potrebne za operativno i strategijsko upravljanje u sistemu kvaliteta. Troškovi ulaganja u bolji kvalitet prepoznaju se već u fazi istraživanja tržišnih potreba i razvoja, a javljaju se u svim radnim sistemima u poslovnom sistemu. Sistem informacija o troškovima kvaliteta treba graditi od pojedinog proizvoda ili usluge, preko procesa i aktivnosti, mjesta troška, segmenta, poslovnog sistema, određene privredne grane, sve do nivoa nacionalne ekonomije. To nalaže potrebu da se sagledaju svi relevantni aspekti od značaja za pripremu informacija o troškovima kvaliteta i načinu njihova korištenja u procesu donošenja poslovnih odluka svih involviranih u sistemu kvaliteta.

17 RAČUNOVODSTVO TROŠKOVA KVALITETA
Računovodstvo troškova kvaliteta dio je internog obračuna i ne temelji se na računovodstvenim propisima, već se naglasak stavlja na kreativnost menadžerskog računovođe da obezbijedi informacionu osnovicu za zadovoljene određenih upravljačkih zahtjeva menadžmenta. Zadatak je računovodstva da identifikuje, mjeri, bilježi i prezentira posljedice ekonomskih odluka menadžmenta kvaliteta.

18 TROŠKOVI KVALITETA U INTERNOM OBRAČUNU
U okvirima ukupnih troškova, treba pojedinačno prepoznati i definisati sve one troškove, koji se direktno ili indirektno mogu povezati s programom uvođenja kvaliteta. U pristupu ovoj problematici, treba izabrati teorijski okvir za razvrstavanje i računovodstveno obuhvatanje troškova, na kojem se zatim u određenom poslovnom sistemu gradi model upravljanja troškovima kvaliteta.

19 GRUPISANJE TROŠKOVA KVALITETA U INTERNOM OBRAČUNU
Oblik, sadržaj i rokovi oblikovanja izvještaja o troškovima kvaliteta moraju biti rezultat kvalitetne organizacije internog obračuna i jasno definisanih informacionih zahtjeva menadžmenta kvaliteta. Sve veličine u izvještaju moraju biti metodološki usklađene fazi planiranja i kontrole, jer se poboljšanje gradi na eliminiranju odstupanja ostvarenog u odnosu na planirano. Da bi se osiguralo relevantno informatičko praćenje i pregledno izvještavanje o troškovima kvaliteta, poželjno ih je razvrstati u četiri troškovne grupe (TG 1 - 4), koje postaju temelj i prepoznatljiva karakteristika svih postupaka u fazi planiranja i kontrole, ali i u definisanju postupaka interne revizije.

20 TG 1, TG 2 U okviru TG 1 treba da se obuhvate svi troškovi kvaliteta (usaglašeni troškovi) u svim radnim sistemima poslovnog sistema, koji nastaju kao posljedica odluka menadžmenta za ulaganjem u kvalitet. Pri tom je potrebno uvažavati ponudu konkurencije i snažne uticaje globalizacijskih procesa. TG 2 takođe obuhvata pozitivne troškove kvaliteta vezane za obezbjeđenje provođenja aktivnosti povezanih s TG 1, a tu spadaju troškovi svih oblika kontrole i testiranja najranijih faza implementiranja programa kvaliteta, a s ciljem da se eliminiraju moguće greške i to znatno prije no što je proizvodni proces krenuo krivo, a sa svrhom da se spriječi nastanak troškova nekvaliteta.

21 TG 3, TG 4 Računovodstveno obuhvatanja troškova nekvaliteta moguće je kroz troškovnu grupu tri (TG 3) i troškovnu grupu četiri (TG 4). TG 3 obuhvata sve troškove nastale u procesu proizvodnje prije no što ih je kupac otkrio, iako neće nikada biti valorizirana na tržištu. TG 4 je najopasnija, jer odražava visinu troškova nastalih zato što je tržište ukazalo na odstupanja od željene kvaliteta. U toj se grupi javljaju onaj dio troškova, koji su posljedica žalbi, odštetnih zahtjeva, nadoknada i drugih registriranih oblika nezadovoljstva kupaca, pa se kao takvi grupišu u podgrupu «poznatih» troškova nekvaliteta.

22 Najopasniji su tzv. «skriveni» troškovi nekvaliteta, zbog kojih će poslovni sistem imati trajnih problema, jer se nezadovoljan kupac koji se ne žali, orijentirati konkurenciji, te negativno djelovati u okruženju. Tako će informacije o povećanju ili smanjenju troškova nastalih zbog krađa, ponavljanja postupaka ili aktivnosti, otpada, lomova, popravaka, zamjene, obrade odštetnih zahtjeva, plaćanja odšteta zbog opravdanih reklamacija kupaca, zamjenskih proizvoda i usluga, troškova u garantnom roku, otpisa potraživanja, kao i procjeni oportunitetnih troškova nastalih uslijed gubitka ili lošijeg pozicioniranja na određenom tržištu, imati prioritet u oblikovanju izvještaja za menadžment.

23 Metodologija za upravljanje ekonomijom kvaliteta

24 UPRAVLJANJE RIZICIMA Potpuno upravljanje rizicima moguće je ostvariti uz ove osnovne pretpostavke : Pravovremeno identifikovanje svih vrsta rizika, Odabiranje onih rizika čije posljedice imaju uticaj na sistem, Analiza pojedinačnih rizika i njihovo grupisanje po srodnosti, Posmatranje međuzavisnosti pojedinačnih rizika i njihovih eventualnih posljedica, Formiranje okruženja koje njeguje tradiciju timskog rada, Razvoj metoda i tehnika za eliminiranje ili ublažavanje posljedica ispunjenja rizika, Pronalaženje adekvatnog nivoa sigurnosti u zaštiti od rizika, Analiza istorijskih podataka o posljedicama nastanka rizika, Donošenje plana zaštite od rizika i mjera za smanjivanje njihovih posljedica prije ispunjenja rizika, Korištenje informacionog sistema i informacija iz okoline u svrhu dobivanja podataka koji su osnova za daljnje analize.