Praistorija

Definicija Praistorija je period prošlosti ljudskog roda, od nastanka prvih ljudi do pojave prvih pisama. Ovaj period deli se prema materijalu od kojeg su izradjivana orudja i oružja i načinu njegove obrade na: Starije kameno doba (paleolit) Srednje kameno doba (mezolit) Mladje kameno doba (neolit) Metalno doba, koje se deli na: bakarno doba, bronzano doba i gvozdeno doba

Faze u razvoju čoveka Starost ljudskog roda procenjuje se na oko 3,5 miliona godina, a prva čovekolika bića pojavila su se na prostoru istočne Afrike Fazama u razvoju čoveka bavi se paleontologija Prelazni tip čovekolikog bića, izmedju čoveka i majmuna pripada grupi hominida Najpoznatiji izumrli rod hominida pripada grupi australopitekus (južni majmun) Najpoznatiji fosil australopitekusa otkriven je 1974.god., otkrio ga je američki paleontolog Donald Johanson i dobio je naziv “Lusi”, po u toj vreme popularnoj pesmi Bitlsa Lucy in the Sky with Diamonds

Lusi

Pre oko 2.000.000 godina pojavljuje se prvi pravi čovek (homo) Ono što ga je činilo čovekom bila je veština pravljenja orudja Zato su ga naučnici nazvali Homo habilis (vešti čovek) Koristio je vatru za grejanje, ali samo ako je pronadje u prirodi Živeo je u hordama, u prirodnim skloništima, ali nije ulazio u pećine

Pre oko 1.600.000 godina pronadjen je Homo erectus (uspravni čovek) On je pravio kvalitetnija orudja od prethodnika Napustio je afrički kontinent i prebacio se u Aziju i manjim delom Evropu Najpoznatije podvrste homo erectusa su: Javanski čovek (otkriven na ostrvu Javi, Indonezija) i Pekinški čovek (otkriven u blizini Pekinga)

Poseban tip praistorijskog čoveka naziva se neandertalac (po dolini reke Neander u Nemačkoj) Pojavljuje se pre oko 120.000 godina On je bio odličan lovac, živeo je u pećinama Prvi je sahranjivao mrtve uz odredjene ceremonije, prvi je praistorijski čovek koji je živeo u okviru porodice Izumrli su pre oko 30.000 godina, ne zna se zašto, ostaci su se verovatno pomešali sa homo sapiensom

Pre oko 300.000 godina pojavljuje se Homo sapiens (razumni čovek) Njegova osnovna karakteristika bila je govor

Daljim razvojem, pre oko 35 Daljim razvojem, pre oko 35.000 godina nastaje homo sapiens sapiens (veoma razumni čovek), odnosno savremeni čovek Najpoznatija podvrsta homo sapiens sapiensa je kromanjonac (dobio je ime po pećini Kromanjon u Francuskoj

Kromanjonac

Paleolit Ovo je najduži period u prošlosti ljudskog roda, trajao je od oko 3 miliona do oko 10.000 god. p.n.e. Obeležio ga je nastanak i razvoj hominida i pojava prvih orudja i oružja U ovom periodu ljudi su živeli u pećinama Ovladali su korišćenjem vatre Hranili su se lovom i sakupljanjem plodova U pećinama su otkriveni crteži životinja, primeri praistorijske umetnosti, najpoznatiji primeri su u pećinama Altamira u Španiji i Lasko u Francuskoj

Ljudi su u paleolitu živeli u zajednicama, koje se zovu čopori ili horde, najnižim oblicima društvene organizacije U hordama su se mešali elementi životinjskog i ljudskog, u hordi je čovek sazrevao i sociološki i biološki napredovao prema ljudskom obliku U potrazi za hranom i vodom čovek se selio sa mesta na mesto i takav oblik života zove se nomadski

Ranjeni bizon iz pećine Altamira

Mezolit Srednje kameno doba, koje je počelo krajem ledenog doba, oko 10.000 godina p.n.e. i završava se pojavom zemljoradnje, odnosno početkom mladjeg kamenog doba Kraj mezolita varira u zavisnosti od područja, neolit najranije počinje na prostoru Bliskog istoka U ovom periodu ljudi i dalje žive u pećinama, ali i već grade prva trajna naselja Iz ovog perioda potiče nalazište Lepenski vir Arheološka iskopavanja na prostoru Djerdapske klisure organizovao je čuveni srpski arheolog Dragoslav Srejović Naselja na ovom prostoru izgradjena su izmedju 6.500 i 5.500.god. p.n.e.

Lepenski vir

Neolit Mladje kameno doba, čija su glavna obeležja početak zemljoradnje i stočarstva, kao i pojava stalnih naselja, čime umesto nomadskog načina ljudi prelaze na sedelački način života Ljudi su živeli u zemunicama i sojenicama Za razliku od paleolita, društvo se delilo po krvnom srodstvu na: rodove, bratstva i plemena Veruje se da je grad Jerihon, u Palestini, najstarije naselje na zemlji i potiče iz ovog perioda Osim Jerihona, po svom značaju izdvajaju se: Hadžilar, Čatal Kujuk, Džarmo

Jerihon

Gobekli Tepe Najstariji hram na svetu, nastao izmedju 9600-8200.p.n.e.

Najznačajnija nalazišta na Balkanu iz ovog perioda su: Starčevo (kod Pančeva) i Vinča (okolina Beograda) Čuveni spomenici iz ovog perioda su megalitski spomenici (monumentalne kamene gradjevine, načinjene od ogromnih stena) Najpoznatiji spomenik te vrste je Stounhendž, ne zna mu se tačna namena, ali se pretpostavlja da je služio paganskim ritualima

Stounhendž

Metalno doba Ovaj period deli se na: bakarno doba, bronzano doba (legura bakra i kalaja) i gvozdeno doba U ovom periodu pojavljuju se trgovina i zanatstvo, trgovina se obavljala razmenom proizvoda Bakarno doba vezuje se za 3.milenijum p.n.e., orudja od bakra bila su suviše krta i lako su se lomila Zato su ljudi oko 2.200.god. p.n.e. bakar počeli da mešaju sa kalajem i tako nastaje bronza Smatra se da gvozdeno doba počinje negde oko 1000.god. p.n.e, na prostoru Bliskog istoka Prvi narod koji je koristio gvoždje bili su Hetiti na prostoru Male Azije, koji su uspešno čuvali tajnu proizvodnje gvoždja, već negde od 1500.god. p.n.e. U Evropi se gvoždje prvo pojavljuje na grčkim ostrvima otprilike u 12.veku p.n.e