Sanja Popovac Consultant/Coordinator October 2017

Презентација на тему: "Sanja Popovac Consultant/Coordinator October 2017"— Транскрипт презентације:

1 Sanja Popovac Consultant/Coordinator October 2017
Projekat “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Sanja Popovac Consultant/Coordinator October 2017

2 REC Projekti iz oblasti kvaliteta goriva i efikasne potrošnje auto-goriva u Crnoj Gori

3 REC Projekti iz oblasti kvaliteta goriva i efikasne potrošnje goriva u Crnoj Gori
Implementirani projekti: Projekat ‘’Poboljšanje kvaliteta goriva u Crnoj Gori - Faza I’’ Projekat “Subregionalna saradnja i koordinacija za čistija goriva i vozila u Jugoistočnoj Evropi” Projekat “Pokretanje programa efikasne potrošnje auto-goriva u Crnoj Gori: radna grupa, polazne osnove i stanovišta” Aktuelni projekat: Projekat “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)”

4 Projekat 1: “Poboljšanje kvaliteta goriva u Crnoj Gori- Faza I”
Projekat ‘’Poboljšanje kvaliteta goriva u Crnoj Gori - Faza I’’ sprovodio se uz podršku Programa za životnu sredinu Ujedinjenih Nacija (UNEPa) koji je na osnovu Partnerstva za čistija goriva i vozila (PCFV) započeo svjetsku kampanju eliminacije olovnog benzina do kraja 2008 godine. U kampanji je učestvovalo preko sto partnera među kojima su i vodeći proizvođači vozila i goriva, kao i REC kao glavni partner u regionu. Projekat vrijednosti ,00 USD je implementiran u saradnji sa Ministarstvom uređenja prostora i zaštite životne sredine i Ministarstvom ekonomije u periodu godine. Cilj projekta je predstavljao: promovisanje upotrebe bezolovnog goriva i goriva sa nižim sadržajem sumpora, standarda za čistija vozila i tehnologije, kao i harmonizaciju nacionalnog zakonodavstva sa standardima EU. Značajnije aktivnosti projekta su bile: Uspostavljanje radne grupe za kvalitet goriva i emisiju iz automobila na nacionalnom nivou, Planiranje i izvođenje kampanje povećanja javne svijesti na nacionalnom nivou za prelazak na čistija i bezolovna goriva, Organizovanje jednodnevnog seminara/treninga za distributere, operatere, vlasnike benzinskih pumpi i ostale zainteresovane strane Projekat je rezultirao uspješnom zabranom korištenja i distribuiranja olovnih goriva u Crnoj Gori od god. (Uredba o graničnim vrijednostima sadržaja zagađujućih materija u tečnim gorivima naftnog porijekla, "Službeni list CG", br. 39/2010 od godine i 43/2010)

5 Projekat 2: “Subregionalna saradnja i koordinacija za čistija goriva i vozila u Jugoistočnoj Evropi”
Podstaknut potrebom usklađivanja sa relevantnim EU standardima, u pravcu smanjenja štetnog uticaja na životnu sredinu i zdravlje ljudi Regionalni centar za životnu sredinu za Centralnu i Istočnu Evropu (REC) u saradnji sa Partnerstvom za čistija goriva i vozila (PCFV), Programom za životnu sredinu Ujedinjenih Nacija (UNEP), sproveo je aktivnosti za poboljšanje kvaliteta goriva zajedno sa promovisanjem efiksanije potrošnje. Sa ciljem da se podstaknu zemlje učesnice da usvoje opšte strategije za goriva i vozila, uključujući standarde za goriva i vozila, inspekcije i primjenu, organizovana je serija subregionalnih seminara/sastanaka posvećenih raznovrsnim temama: “EU zakonodavstvo o gorivima”, 1-2 jul 2010, Beograd, Srbija “Tehnologije čistijeg goriva”, ,  Podgorica, Crna Gora “Primjena i monitoring standarda vezanih za kvalitet goriva”, 9-10 decembar 2010, Skoplje, Makedonija “Efikasnost automobila u potrošnji goriva i značaj kvaliteta goriva”, maj 2011, Sarajevo, BiH

6 Projekat 3: “Pokretanje programa efikasne potrošnje auto-goriva u Crnoj Gori: radna grupa, polazne osnove i stanovišta” Projekat “Pokretanje programa efikasne potrošnje auto-goriva u Crnoj Gori: radna grupa, polazne osnove i stanovišta” implementiran je od strane REC Kancelarije u Crnoj Gori i Programa za životnu sredinu ujedinjenih nacija (UNEP) uz finansijsku podršku Globalnog fonda za životnu sredinu (GEF) Projekat vrijednosti USD implementiran je u periodu godine. Cilj projekta je da kroz podršku nacionalne projektne radne grupe i formiranje baze podataka o vozilima podstakne veći napor Crne Gore u nastojanju za poboljšanjem efikasnosti potrošnje auto-goriva u zemlji, čime se doprinosi smanjenju emisije CO2 iz auto-sektor i stavlja fokus na nadogradnju nedavnih poboljšanja kvaliteta goriva i na usvajanje čistijih, efikasnijih auto tehnologija sa aspekta potrošnje goriva. Glavni rezultati projekta obuhvatali su: Formiranje nacionalne projektne radne grupe Djelimično formiranje baze podataka o vozlima (predviđeno je da ova projektna aktivnost bude u potpunosti realizovana u okviru predstojećeg GEF projekta) Preporuke za produženje /nastavak projekta sa ciljem da se razvije nacionalni plan za usvajanje mjera/politika smanjenja potrošnje auto-goriva Brošura – “Efikasna potrošnja goriva u Crnoj Gori” UNEP vodič za ekološki čistija i efikasnija vozila, Uputstvo za korisnike / Cleaner, More Efficient Vehicles Tool: A User’s Guide Nacionalna radionica “Baza podataka registrovanih motornih vozila u Crnoj Gori i globalne/evropske smjernice i standardi za održivi transport”, maj 2011, Budva, Crna Gora

7 Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Projekat je ustanovljen pod okriljem Globalne inicijative za potrošnju goriva (GFEI) a implementaciju projekta u Crnoj Gori sprovodi Regionalni centar za životnu sredinu za Centralnu i Istočnu Evroupu (REC), Kancelarija u Crnoj Gori (REC Montenegro), kao strateški partner UNEP-a u projektnoj predmetnoj oblasti,  u saradnji sa relevantnim ministarstvima – Ministarstvom održivog razvoja i turizma, Ministarstvom ekonomije, Ministarstvom saobraćaja i pomorstva i Ministarstvom unutrašnjih poslova. Vremenski okvir: april 2015 – septembar 2017 Komponente globalnog projekta: Nacionalne aktivnosti: iznos za Crnu Goru – USD Globalni projekat - Regionalna replikacija (Zapadna Afrika, Karibi, Latinska Amerika, Centralna i Istočna Evropa) GFEI Komunikacija

8 Globalna inicijativa za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)
OSNOVNE NAPOMENE Globalna inicijativa za smanjenje potrošnje goriva (Global Fuel Economy Initiative (GFEI) predstavlja partnerstvo organizacija koje kombinuju svoje resurse i ekspertizu kako bi sa zemljama širom svijeta radile na osiguranju stvarnog poboljšanja ekonomičnije potrošnje goriva i rasprostranjenju postojećih tehnologija ekonomičnije potrošnje goriva vozila. GFEI partnerske organizacije su: International Energy Agency (IEA) - Međunarodna agencija za energetiku United Nations Environment Programme (UNEP) – Program za životnu sredinu Ujedinjenih nacija International Transport Forum of the OECD (ITF) – Međunarodni transportni forum OECD-a International Council on Clean Transportation (ICCT) – Međunarodni savjet za ekološki čist transport Institute for Transportation Studies at UC Davis – Studije Instituta za transport na Univerzitetu Kalifornije Davis FIA Foundation – FIA Fondacija

9 Globalna inicijativa za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)
Suočeni smo sa skoro trostrukim povećanjem broja vozila na planeti od a saobraćajni sektor predstavlja veliki izvor gasova sa efektom staklene bašte. Poboljšanje ekonomičnosti potrošnje goriva je ključno kako bi se smanjile negativne posljedice ovoga rasta. GFEI cilj smanjenja potrošnje goriva za nove automobile od 50% do 2030 i GFEI cilj smanjenja potrošnje goriva za sve automobile na globalnom nivou od 50% do 2050 u poređenju sa referentnim nivoom iz godine je ambiciozan ali i realističan. Svoje ciljeve GFEI promoviše kroz pružanje tehničke podrške zemljama, prilike za umrežavanje zemalja koje rješavaju pitanje ekonomičnije potrošnje goriva, pružanje podataka i analizu trendova ekonomičnosti potrošnje goriva vozila širom svijeta. Na promovisanju smanjenja potrošnje goriva GFEI takođe radi i u okviru vodećih globalnih procesa, kao što su UNFCCC, G20 i Post 2015 framework. GEF projektni kontekst: GFEI GEF 4 pilot projekat, 4 zemlje, (2010 – 2013) Aktuelni GEF 5 projekat, 20 zemalja, (2014 – 2017) Pozitivne pripreme/aktivnosti/indicije za GEF 6

10

11 CILJ I AKTIVNOSTI PROJEKTA
Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” CILJ I AKTIVNOSTI PROJEKTA Cilj projekta: Opšti cilj projekta je stvaranje povoljnog ambijenta koji će dovesti do razvoja i implementacije nacionalne politike efikasnosti potrošnje goriva u Crnoj Gori (putnički saobraćaj) u okviru Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI) i u skladu sa projektom Globalnog fonda za životnu sredinu (GEF) “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju globalnu potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija GFEI". Aktivnosti projekta: Aktivnost 1: Uspostavljanje nacionalne radne grupe Aktivnost 2: Kreiranje nacionalne baze podataka o vozilima i cost-benefit analiza odgovarajućih politika i mjera efikasnosti/smanjenja potrošnje goriva Aktivnost 3: nacrt politike efikasnije potrošnje goriva radi inkorporiranja u relevantne nacionalne strategije i/ili zakone/podzakonske akte Aktivnost 4: Kreiranje promotivnog i edukativnog materijala

12 Aktivnost 1: Uspostavljanje nacionalne radne grupe
Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Aktivnost 1: Uspostavljanje nacionalne radne grupe Uspostavljanje nacionalne radne grupe koja će pratiti i efektivno učestvovati u implementaciji projektnih aktivnosti. Projektna nacionalna radna grupa je u skladu sa Planom rada radne grupe za implementaciju projektnih aktivnosti a uz stručno vođstvo nacionalnih/internacionalnih eksperata realizovala sljedeće aktivnosti: (a) pregled nacionalnog zakonodavstva i aktuelnih mjera (uključujući i poreske) vezanih za pitanja ekonomičnosti potrošnje goriva; (b) identifikacija ključnih zainteresovanih strana i potencijalnih barijera u implementaciji politka/mjera za efikasniju potrošnju goriva; (c) analiza relevantih EU Direktiva kojima su uspostavljeni standardi emisije gasova iz vozila; i (d) uspostavljanje mape puta za transpoziciju pomenutihEU Direktiva u naciconalno zakonodavstvo

13 Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Aktivnost 2: Kreiranje nacionalne baze podataka o vozilima i cost-benefit analiza odgovarajućih politika i mjera efikasnosti/smanjenja potrošnje goriva Kreiranje nacionalne baze podataka o vozilima (sa podacima emisije i potrošnje lakih putničkih vozila) u skladu sa GFEI metodologijom (GFEI Auto Tool cost-benefit analiza preporučene mjere – uvođenje jednokratne CO2 takse za vozila koja se prvi put registruju u Crnoj Gori

14 Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Aktivnost 3: nacrt politike efikasnije potrošnje goriva radi inkorporiranja u relevantne nacionalne strategije i/ili zakone/podzakonske akte Nacionalna radna grupa je uz stručno vodstvo nacionalnih/internacionalnih eksperata kreirala nacrt Politike efikasne potrošnje goriva u Crnoj Gori radi inkorporiranja u relevantne nacionalne strategije i/ili zakone/podzakonske akte. REC Crna Gora je sarađivao sa stručnjacima i donosiocima odluka kako bi se olakšalo priznavanje ekonomičnije potrošnje goriva kao instrumenta za ublažavanje emisije gasova sa efektom staklene bašte REC Kancelarija u Crnoj Gori će, u saradnji sa članovima Radne grupe, tražiti najbolje načine za ažuriranje postojećih strategija i/ili dopuna zakona/podzakonskih akata i predložiti plan za integrisanje ekonomičnije potrošnje goriva u nacionalni plan procesa pristupanja EU i harmonizacije acquis-a Prilikom realizacije pomenutih aktivnosti biće korištene i GFEI alatke kreirane kako bi pomogle u procjeni efekata određenih mjera/politika za smanjenje potrošnje auto goriva (Fuel Economy Policies lmpact Tool (FEPIt) i Feebate Simulation Tool

15 Aktivnost 4: Kreiranje promotivnog i edukativnog materijala
Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Aktivnost 4: Kreiranje promotivnog i edukativnog materijala Kreiranje promotivnog i edukativnog materijala kako bi se radilo na podizanju svijesti o pitanju ekonomičnije potrošnje auto goriva: Brošura o politikama/mjerama za smanjenje potrošnje auto-goriva Ažuriranje website-a na regionalnom portalu (see Druge promotivne aktivnosti definisane u skladu sa aktuelnim potrebama tokom realizacije projekta

16

17 Ekološki čistija efikasnija vozila
Ova brošura je dizajnirana po uzoru na intuitivni koncept originalnog veb-sajta i omogućava korisniku da korišćenje počne od bilo kog dijela. Sadržaj je prikazan u pet različito obojenih, tematizovanih segmenata i to: • Uvod. U ovom dijelu se daje pregled osnovnih principa i razloga za preduzimanje aktivnosti za poboljšanje ekonomičnosti potrošnje goriva namijenjenih motornim vozilima. • Instrumenti. Sadržaj ovog dijela omogućava korisniku pregled aktuelnih politika i programa u oblasti ekonomičnosti potrošnje goriva, počevši od postavljanja standarda i fiskalnih politika do programa klasifikovanja vozila prema ekonomičnosti u potrošnji goriva i tehnoloških opcija motornih vozila. • Studije slučaja. U ovom segmentu su prikazani primjeri kojima se rezimiraju mogući pristupi unapređivanja ekonomičnosti potrošnje motornih vozila u državama Evropske unije. • Resursi. Koliko su efikasni automobili u vašoj zemlji? Ovaj dio uključuje detaljno uputstvo o planiranju i proračunu procijenjene ekonomičnosti potrošnje goriva na nacionalnom nivou, sa ciljem praćenja ostvarenog napretka i formulisanja odgovarajućih politika. • Globalni prikaz. U ovom dijelu informacije iz cijelog svijeta prikazane su u formi mapa.

18 Pregled projektnih aktivnosti i vremenski okvir
Projekat 4: “Stabilizacija emisije gasova sa efektom staklene bašte (GHG) u drumskom saobraćaju kroz ekonomičniju potrošnju auto goriva: Regionalna implementacija Globalne inicijative za smanjenje potrošnje goriva (GFEI)” Pregled projektnih aktivnosti i vremenski okvir Aktivnost Rok Informacija o projektu za zainteresovane strane April 2015 Kreiranje i slanje zahtjeva za nominovanje predstavnika za rad Radne grupe April - Maj 2015 Održavanje inicijalnog (Kick-Off) sastanka radne grupe i prezentacija plana rada Septembar 2015 Kvartalni izvještaji o naptetku implementacije projekta, sastanci radne grupe Tokom projekta Identifikacija i angažovanje konsultanata za kreiranje podataka o bazi vozila Oktobar 2015 Identifikacija i angažovanje konsultanata za CBA Novembar 2015 Izrada baze podataka, publikacija podataka Novembar Maj 2016 CBA analysis and drafting Izrada CBA analize Januar – Jun 2016 CBA report publication, publikacija Izvještaja o CBA Jul 2016 Sastanak radne grupe sa ciljem definisanja ekspertskog projektnog zadatka (TOR) za izradu dokumenta o politici ekonomičnije potrošnje goriva Septembar-Oktobar 2016 Kreiranje nacrta dokumenta o politici efikasnije potrošnje goriva i osiguravanje podrške od strane članova radne grupe Januar 2017– Maj 2017 Nacionalna zavrsna konferencija Septembar 2017 Kreiranje promotivnog materijala Podnošenje dokumenta o politici ekonomičnije potrošnje goriva Vladi, publikacija dokumenta Finalni izvještaj Decembar 2017 – Januar 2018

19 REC Kancelarija u Crnoj Gori
Hvala na pažnji! REC Kancelarija u Crnoj Gori Bulevar Ivana Crnojevica 16/II Podgorica Tel: , Fax: Website

20 Overall objective Project activities Timeline
Project ‘Stabilizing Greenhouse Gas (GHG) Emissions from Road Transport Through Doubling of Global Vehicle Fuel Economy: Regional Implementation of the Global Fuel Economy Initiative (GFEI)’ Overall objective The overall objective of this project is to create an enabling environment that will lead to the development and implementation of a national fuel economy policy in Montenegro within the framework of the Global Fuel Economy Initiative Project activities Activity 1: Establish a Project National Working Group Activity 2: Creation of the National Auto Fuel Economy Database, Report on vehicles and Cost-Benefit analysis of appropriate fuel economy policies and measures Activity 3: Drafting of the fuel economy policy for incorporation in relevant national strategies and/or laws/bylaws Activity 4: Development of supporting materials to help raise awareness on auto fuel economy Timeline April November 2017

21 Activity 1: Establish a Project National Working Group
Establish a Project National Working Group to actively participate, monitor and support the project The Project national working group will in accordance with the Work plan for the working group and with the national/international experts’ guidance and support focus on the following activities: (a) review of national legislation and current policy (including taxation) related to fuel economy issues; (b) identification of key stakeholders and potential barriers to implement fuel economy policy; (c) analysis of the relevant EU Directives that set vehicle emission standards; and (d) setting up a roadmap for transposition of these EU Directives to national legislation

22 Creation of the National Auto Fuel Economy Database
Activity 2: Creation of the National Auto Fuel Economy Database, Report on vehicles and Cost-Benefit analysis of appropriate fuel economy policies and measures Creation of the National Auto Fuel Economy Database Data on vehicles obtained by the Ministry of Interior of Montenegro for 2008, 2010, 2012 and 2014 Major challenges that need to be addressed: Data are entered manually during the technical inspection for vehicle registration and submitted to MoI which represents a constant source of incorrect entries. Data on CO2 emissions and fuel consumption are not recorded. There is no centralized vehicle database in Montenegro - a centralized database would represent a functional solution and would provide a basis for efficient functioning of the entire system. The points for technical inspection of vehicles would use information from the centralized database in electronic form, thus the immeasurable number of errors and incorrect manual individual entries would be avoided.

23 Actual state of the Vehicle fleet
Activity 2: Creation of the National Auto Fuel Economy Database, Report on vehicles and Cost-Benefit analysis of appropriate fuel economy policies and measures Actual state of the Vehicle fleet The share of newly registered vehicles amounts to about 6% of the total number of registered passenger vehicles in Montenegro: Total number of all registered vehicles in Montenegro 2008 2010 2012 2014 Passenger vehicles 184158 159880 165191 164384 Other vehicles 22169 20863 21450 20725 Total 206327 180743 186641 185109

24 Actual state of the Vehicle fleet
Total number of passenger vehicles registered for the first time 2008 2010 2012 2014 New vehicles 5901 3067 2481 1185 Used vehicles 8139 5550 8628 6164 Total 14040 8617 11109 7349 Share of new and used vehicles in the total number of the passenger vehicles registered for the first time 2008 2010 2012 2014 New vehicles 42.03% 35.59% 22.33% 16.12% Used vehicles 57.97% 64.41% 77.67% 83.88% Total 100%

25 Share of fuel type Dominance of petrol and diesel with statistically insignificant share of LPG, electric and combined vehicles. However, the share of diesel and petrol vehicles changed significantly. Dominance of diesel vehicles increased from almost 2/3 in to more than 80% in 2014. 2008 2010 2012 2014

26 Vehicle fleet structure by the state of vehicles (new/used)
The general trend - a decrease in the number of passenger vehicles from 2008 to The corresponding decrease rate amounts to 10.2%. Decreasing trend is characteristic for number of both new and used vehicles. However, the rate of decrease is particularly evident for new cars and it amounts to 23.5%. The rate of decrease in the number of used cars is lower, i.e. 4.5 %.

27 Passenger vehicles structure by year of production
Regarding the age, there is an evident increase in the number of vehicles older than 10 years. With respect to newer vehicles, there is a noticeable opposite trend i.e. decrease which is most evident when it comes to new vehicles.

28 The structure of car fleet per Montenegrin engine capacity categories
Increasing trend of the share of middle class passenger cars. The rest of classes are characterized by decreasing trend. However, it should be noted that in absolute amount (Figure 3‑1), all of the engine capacity classes recorded a decreasing trend, but the decrease rate for the 4 of the greatest classes dominate the rest of them.

29 Data related to the state of fuel economy and CO2 emissions
When fuel economy is in question, the decreasing trend is evident. The average annual decrease rate is 1.8 %, i.e. the fuel economy indicator decreased from 6.7 lge/100 km in 2008 to 6.0 lge/100 km in The corresponding CO2 emission followed the same trend, i.e. it decreased from CO2 g/km in 2008 to CO2 g/km in 2014, but with the annual decrease rate of 1.6 %. 2008 2010 2012 2014 Average fuel economy [ lge/100 km ] 6.7 6.2 6.0 Average emissions [ CO2 g/km ] 162.4 150.6 150.7 147.7

30 Fuel economy structure per adopted consumption classes
The greatest changes impacted the share of 2 classes within the total number of light duty vehicles registered for the first time, but with the opposite trend: ICE < 5 lge/100 km - average annual growth rate of 14.1 % ICE > 8 lge/100 km - average annual decrease rate of 12.1 %.

31 FEPIT projection tool The result of Measure 1 simulation is that the average global improvement rate that should be implemented in order to achieve the global fuel economy target is 2.2 %. With respect to the base year, average fuel economy should be improved for 30.4 %. Scenario Average fuel economy lge/100 km Var% base year Base year (2014) 6.03 Projection year - Fuel economy Target (2030) 4.20 -30.4% Projection year - Baseline trend (2030) 4.87 -19.3%

32 FEPIT - impact The greatest impact corresponds to Measure 1 (GFEI fuel economy target), i.e % of fuel economy improvement with respect to the base year. The combined effect of the Measure 2, 3 and 4 is at the similar level and it is 28.9 % of improvement. Both Measure 1 and other measures combined separately provide better fuel economy than it corresponds to the baseline trend. Therefore, the combined policy effect (all 4 measures) provides the improvement of average fuel economy of 52.1 % at the horizon year, or 2.89 lge/100 km. The same situation corresponds to the CO2 emission level which decreased from 148 gCO2/km in the base year to gCO2/km in the horizon year. Both the FEPiT and Feebate tools demonstrate that, under a business-as-usual scenario, Montenegro will not reach the EU (and GFEI global) auto fuel economy targets foreseen by 2020 (~4 lge/100km). In fact, the baseline and trend analysis shows that Montenegro will remain at around 4.87 lge/100km under a current policy scenario. Therefore, additional measures

33 CBA on introduction of the one-time CO2 registration tax
The special tax is charged according to formula Pn=No*Kk, wherein: - Pn – amount of the special tax for the first registration, - No – amount of individual tax which is calculated for each newly registered vehicle, - Kk – correction coefficient, wherein Kk=Kc * Kc – correction coefficient for certain grams of CO2 emissions.

34 CBA on introduction of the one-time CO2 registration tax
Amount of the tax within the given sections of CO2 emission One-time CO2 registration tax = Individual tax * Diesel or Petrol (with correction coefficient already calculated within the diesel/petrol amount) Section* Individual tax Diesel Petrol Average diesel* Average petrol* 0-75 g/km 2,69 € 0 € 76-90 g/km € € 46,78 € 42,53 € g/km € € 60,99 € 55,44 € g/km € € 70,85 € 64,41 € g/km € € 80,85 € 73,45 € g/km € € 97,82 € 88,93 € g/km € 116,95 € 106,31 € over 251 g/km from 132 € from 121 € 148,46 € 134,96 €

35 CBA on introduction of the one-time CO2 registration tax
Diesel vehicles have 10% higher tax amount than petrol vehicles as previously explained in the study. It is very important to emphasize that the CO2 tax is calculated for each vehicle separately in accordance with the formula provided within the excel sheet, as presented: Example of a CO2 tax calculation for a certain vehicle CO2 tax amount = individual tax for 2017 * CO2 of a certain vehicle/average fuel consumption in the state for previous year (2016) * 1.1 (in this case since diesel vehicles pay 10% higher tax amount). CO2 tax = 2.69*150/ *1.1 = EUR

36 Developing of a Labeling programme package in Montenegro
Creation of the Rulebook on Labelling in Montenegro which will, in accordance with the Directive 1999/94/EC of 13 December 1999 relating to the availability of consumer information on fuel economy and CO2 emissions in respect of the marketing of new passenger cars and the Directive 2003/73/EC on the amendments to Annex III to Directive 1999/94/EC “Official Gazette of Montenegro", No. 040/17 from Creation of the Guide on Fuel Economy and CO2 emissions from the new passenger vehicles Creation of the label for the new passenger cars

37 Guide on Fuel Economy and CO2 emissions from the new passenger vehicles

38 Hvala na pažnji! REC MONTENEGRO Ssudar@rec.org