HIPOTIREOIDIZAM dr Vladanka Stokić Dom zdravlja Bijeljina,

Презентација на тему: "HIPOTIREOIDIZAM dr Vladanka Stokić Dom zdravlja Bijeljina,"— Транскрипт презентације:

1 HIPOTIREOIDIZAM dr Vladanka Stokić Dom zdravlja Bijeljina, 30.5.2019

2 Hormoni štitne žlijezde- T3, T4
Luče se pod dejstvom TSH (hipofiza) C ćelije- kalcitonin

3 Hipotireoza- nedovoljna količina biološki aktivnih hormona na tkivnom nivou ili nesposbnost tkiva da koristi tireoidne hormone

4 KLASIFIKACIJA Prema vremenu nastanka: Kogenitalni hipotireodizam
Stečeni hipotireoidizam Prema tkivnoj strukturi (odgovornoj za hipotireoidizam): Primarni (tireoidna žlijezda) Sekundarni (hipofiza) Tercijarni (hipotalamus) Kvaternalni (periferna rezistencija tkiva na hormone) Prema kliničkoj slici: Klinički-manifestni subklinički

5 ETIOLOGIJA primarni poremaćaj (štitna žlijezda) 98%, ostali uzroci 2%
PRIMARNI HIPOTIREOIDIZAM (IZOSTANAK T4 I T3) KARAKTERISTIKE KONGENITALNI HIPOTIREOIDIZAM TIREOIDNA DISGENEZIJA (90%): -AGENEZIJA (30 %) -EKTOPIJA (60 %) TIREOIDNA LOŽA PRAZNA POREMEĆAJ SINTEZE HORMONA (10%) -GENOPATIJE ŽLIJZDA UVEĆANA (STRUMA) STEČENI HASHIMOTOV TIREOIDITIS (AUTOIMUNI TIREOIDITIS) DIFUZNO UVEĆANA ŠTITNA ŽLIIJEZDA, PALPATORNO BEZBOLNA ATROFIČNI TIREOIDITIS ŠTITNA ŽLIJEZDA SMANJENA ,JEDVA PALAPABILNA OPERATIVNO UKLONJENO TIREOIDNO TKIVO LOKALNI NALAZ ZAVISI OD STEPENA OPERATIVNE INTERVNCIJE PRIMJENA JODA U LIJEČENJU TIREOKSIKOZA DIFUZNO ILI MULTINODOZNO UVEĆANJE ŠTITNE ŽLIJEZDE EKSTERNO ZRAČENJE VRATA ZBOG TUMORA GLAVE (VRATA) SMANJENA ATROFIČNA ŠTITNA ŽLIJEZDA

6 Sekundarni hipotireoidizam-izostanak sekrecije TSH : -tumori hipofize -stanje nakon operacije i zračenja hipofize Štitna žlijezda je smanjena Tercijarni hipotireoidizam-izostanak sekrecije TRH -tumori hipotalamusa -infekcije (encefalitis) -sistemske bolesti (sarkoidoza)

7 Faktori rizika: Prisutvo difuzne ili nodozne strume Ranije liječenje od hashimotovog tireoiditisa, gravesove bolesti, subakutnog tireoiditisa, pospartalnog tireoiditisa Pozitivna porodična istorija autoimune tireoidne bolesti Ranije intrevencije na štitnoj žlezdi Upotreba lijekova koji utiču na tireoidnu funkciju (litijum karbonat, amiodaron, interferon, talidomid, stavudine Postpartalni period Pozitivna lična ili porodična anamneza autoimunih bolesti Bolesti hipofize Hipotalamusne bolesti Down-ov sindrom, primarna pulmonalana hipretenzija, multipla skleroza

8 DIFERNCIJALNA DIJAGNOZA
BOLEST-STANJE KARAKTERISTIKE HRONIČNA BUBREŽNA INSUFICIJENCIJA Klinička slika slična hipotireoidizmu U ovim stanjima mogu da se dobiju niske vrijednosti ukupnog tiroksina, zbog poremećaja transportnih proteina za tireoidne hormone NEFROTSKI SINDROM TEŠKE ANEMIJE EUTIREOIDNA HIPOTIROKSINEMIJA U TEŠKIM HRONIČNIM BOLESTIMA Provjerava se FT4 i TSH Razlikovanje je važno, jer u ovim bolestima nije potrebna supstituciona terapija tireoidnim hormonima PARKINSONOVA BOLEST U početku, bolesti imaju sličnu kliničku sliku ALCHAJMEROVA BOLEST

9 KLINIČKA SLIKA UMOR BOLNOST MIŠIĆA, GRČEVI U MIŠIĆIMA
SMANJENJE KONCENTRACIJE OSLABLJENA MEMORIJA,MENTALNO USPOROVANJE NEPODNOŠENJE HLADNOĆE OPSTIPACIJA BRADIKARDIJA BLIJEDA, SUVA HLADNA KOŽA HRAPAV GLAS NEREGULARNI MENSTRUALNI CIKLUSI, STERILITET HIPERLIPIDEMIJA STRUMA

10 MIKSEDEM POVEĆANJE TJELESNE TEŽINE HIPOTERMIJA NIŽI KRVNI PRITISAK OSLABLJENO DISANJE ATAKSIJA LOMLJIVA KOSA ILI OPADANJE KOSE PERIORBITALNI EDEM, OTOK LICA DEPRESIJA KOMA

11 DIJAGNOSTIKA

12 Mjerenje tjelesne težine (povećanje)
FIZIKALNI PREGLED Mjerenje tjelesne težine (povećanje) Mjerenje krvnog pritiska (često niži krvni pritisak) Palpacija pulsa (bradikardija) Palapacija štitne žlijezde (može biti prisutna struma) Koža: blijeda, suha, peruta se, hladna Kosa lomljiva i opada Neurološki pregled (usporen govor, usporen tok misli) Prisustvo edema:periorbitalno, otok lica, pretibijalno

13 LABARATORIJSKE PRETRAGE
Glavni pokazatelj hipotireoidizma- snižena koncentracija hormona štitne žlijezde T3 (<0,75 nmol/L) i T4 (<58 nmol/L) te povišena koncentracija TSH (>5,00 mJ/L)

14 -Dijagnoza primarnog hipotireoidizma se postavlja se mjerenjem nivoa FT4 i TSH. -Ako je TSH visok a FT4 nizak, dokazan je hipotireoidizam -Pristupa se utvrđivanju uzroka-mikrosomalna antitijela ( Hashimotov tireoiditis) -Nizak TSH i niži FT4 ukazuju na hipofizno porijeklo poremećaja. -Tada se ispituju i drugi hipofizni hormoni, naročito pre početka liječenja!

15 NESPECIFIČNE LABARTORIJSKE PRETRAGE
KKS, lipidni status, jonogram, kreatinin fosfokinaza (CPK), AST, ALT, LDH, prolaktin, kao i urea , kreatinin , klirens kreatinina , urin ( radi diferencijalne dijagnoze insuficijencije bubrega i nefrotskog sindroma). EKG Bradikardija, QRS kompleksi niskih amplituda i izravnani ili obrnuti T talasi. Navedene labaratorijske pretrage i EKG porodični ljekar može da uradi prije upućivanja na referalni nivo.

16 INDIKACIJE ZA UPUĆIVANJE ENDOKRINOLOGU
Kod sumnje na hipotireozu radi definitvne dijagnoze i uvođenja terapije Kontrola pacijenta koji koriste supstitucionu terapiju svaka 2 mjeseca dok se ne postigne stabilno stanje, a zatim na svakih 6 mjeseci Pacijent sa pridruženim kardiološkim bolestima Pacijent sa drugim endokrinološkim bolestima Pacijenti koji imaju strumu, noduse ili druge strukturalne promjene štitne žlijezde.

17 Nadležnost endokrinologa su sledeće pretrage: Tireoidna autoantitijela-povišene vrednosti anti-Tg i antio TPO-at ukazuju na autoimunu bolest (Morbus Basedow-Graves, thyreoditis chronica Haschimoto ili atrofični tireoidtis) Ultrazvučni pregled štitne žlijezde-vizuelizuju se oblik, veličina i ehostruktura. Heteroehogena i/ili hipoehogena struma se najčešće vidi u hroničnom tireoidtisu Aspiraciona citodijagnostika Scintigrafija štitne žlijezde

18 LIJEČENJE -Cilj liječenja da se nivo hormona dovede u referentne vrijednosti tj.postigne eutireoidno stanje. -U tretmanu hipotireoidizma koristi se supstituciona terapija. -Najjednostavniji i najefikasniji način lečenja je uzimanje tablete levotiroksina, aktivnog sintetskog horomona tireoidne žlezde. -Preporučuje se da se lijek uzima prije doručka u dozi od 1,7 mikograma/kg. -Doza lijeka se proverava i nekada prilagođava mjesecima prije nego što se dobije dobra nadoknada.

19 -Period u kome se može očekivati stabilna koncentracija hormona nakon promjene doze je period od dva mjeseca, tako da funkcionalni test ( FT4 i TSH) ne treba raditi u kraćim intrevalima. -U osoba iznad 40 godina i naročito ako postoji sumnja na ishemjsku srčanu bolest počinje se sa malom dozom od 25 mikogram dnevno (1-2 nedelje) -Zatim se povećava na 50 mikograma (2 nedelje), zatim na 75 mikograma (2 nedelje) i dalje se podiže za po 25 mikograma svake dve nedelje dok se ne postigne zadovoljavajući nivo TSH i FT4.

20 Kod većine bolesnika optimalna doza (doza s kojom se postiže da je nivo TSH normalan i da je pacijent bez simptoma) levotiroksina je mikograma. Prekomjerna terapija hipotireoidizma može da prouzrokuje pogoršanje angine pektoris, aritmija, infarkta miokarda i osteoporoze. Kada se postigne terapijski cilj, kontrola hormona i endokrinologa treba vršiti jednom u 6 mjeseci.

21 PREVENCIJA Nema pravih preventivnih mjera, i nastanak hipotireoze je praktično nemoguće spriječiti. Važno je što ranije prepoznati i spriječiti nastanak komplikacija. Kod urođenih hipotireoza kao posledica neprepoznavanja bolesti javlja se kretenizam, koji je sve reži zbog skrining hipotireoidizma u porodilištu (neonatlni TSH)

22 Potencijalne opasnosti od hipotireoidizma
STRUMA (kompenzacijska)-rezultat pokušaja da se kompenzuje funkcijski nedostatak. MIKSEDEMSKA KOMA- ako se ne pristupi lečenju hipotireoidizma-po život opasno stanje!

23 HVALA NA PAŽNJI !