Скинути презентацију
Отпремање презентације траје. Молимо да сачекате
1
MEĐUNARODNo finansiranje
MEĐUNARODNI EKONOMSKI ODNOSI Doc. dr Dragan Gligorić MEĐUNARODNo finansiranje
2
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Osnovni motiv izvoza kapitala je ostvarenje što većeg profita. To je prenos finansijskih ili realnih transfera iz jedne zemlje u drugu Ukupne investicije su jednake štednji u jednoj ekonomiji ukoliko nema uvoza kapitala, a ukoliko ima, onda investicije mogu da budu veće od štednje (S-I)=(X-M) =>I>S ako je M>X – deficit tekućeg jednak suficitu kapitalnog bilansa Kraj 19 i početak 20 vijeka kapital se kreće između zemalja bogatim resursima kao izvoznica i industrijskih zemalja kao uvoznica kapitala Do I sv. rata Velika Britanija je bila najyna;ajniji iyvoynik kapitala
3
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Za period nakon II sv. rata karakterističan je veliki izvoz kapitala iz javnih izvora u vidu pomoći, međunarodnih kredita i zajmova međunarodnih finansijskih organizacija Ekspanzija međ. kretanja kapitala vezuje sa za 1960-te godine, kada valute razvijenijih zemalja postaju konvertibilne Konvertibilnost valuta dovodi do razvoja finansijskih tržišta, ali i raspad Bretonvudskog sistema, razvoj telekomunikacija, te razvoj evrotržišta Kapital se kreće od suficitarnim ka deficitarnim zemljama, a u izvozu kapitala veliku ulogu imaju multinacionalne kompanije (nosioci razvoja međ. trgovine i investicija)
4
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Prema izvorima iz kojih potiču sredstva razlikujemo izvoz javnog i izvoz privatnog kapitala. Sa aspekta ročnosti, postoji kretanje dugoročnog i kratkoročnog kapitala. Dugoročni vs kratkoročni kapital Tri su osnovna oblika kretanja kapitala : Strane direktne investicije (SDI) Portfolio investicije Zajmovni kapital (krediti)
5
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Zbog nerazvijenosti finansijskih tržišta, sve do 1970-tih godina oko 65% kretanja kapitala odnosilo se na zajmovni kapital; Od tada raste značaj SDI i portfolio investicija U novije vrijeme dolazi do značajnog priliva direktnih stranih investicija u zemlje u razvoju. Udio direktnih stranih investicija u zemlje u razvoju u ukupnim direktnim stranim investicijama u svijetu porastao je sa 20% osamdesetih godina na oko 30% devedesetih godina, a danas iznosi oko 45%. Privlačenje kapitala (Global Competitivness Index, Dooing Business Index)
6
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Strane direktne investicije (SDI) oblik prekograničnih investicija gdje rezident jedne zemlje ima kontrolu (50% glasova) ili značajan uticaj (10% glasova) na upravljanje preduzećem koji je rezident druge zemlje. Postoji nekoliko oblika ulaganja kapitala u formi stranih direktnih investicija: (1) osnivanje poptuno novog ekonomskog subjekta na teritoriji druge zemlje (green – field); (2) ulaganje u postojeće kapacitete u drugoj zemlji kroz spajanja i kupovinu postojećih ekonomskih subjekata (merger&aqusition); (3) ulaganje kapitala u formi zajedničkih ulaganja sa domaćim investitorima iz zemlje domaćina (joint venture) Najpovoljniji oblik priliva kapitala (transfer tehnologije i znanja, stabilan oblik priliva, ne zahtijeva plaćanja prema inostranstvu ako se ne ostvari profit) Motivi investitora (osvajanje tržišta, sticanje resursa, jeftinija radna snaga politički uticaj...)
7
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Prilivi SDI u periodu 20062016. godina (u milijrdama $)
8
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Portfolio investicije Portfolio investicije podrazumijevaju investicije u dužničke hartije od vrijednosti koje kotiraju na berzi, ali i vlasničke hartije od vrijednosti koje daju do 10% akcija s pravom glasa, jer investicija koja prelazi ovaj prag predstavlja direktnu investiciju ; Motiv portfolio investitora, za razliku od direktnog investitora, nije sticanje kontrole i uticaja nad preduzećem u koje investira, a time ni dugoročnog interesa, već diverzifikacija portfolija u cilju njegove optimizacije. Portfolio investicije u dužničke hartije od vrijednosti nose veći rizik od vlasničkih, jer podrazumijevaju plaćanje kamate vlasniku bez obzira da li je preduzeće emitent hartija od vrijednosti ostvarilo dobitak ili gubitak. Imovina stranaca stečena kroz ovaj oblik investicija je likvidna, pa investitor može brzo prodati HoV i preseliti kapital u drugu zemlju U slučaju kriza, portfolio investicije su prve koje napuštaju zemlju, tj. radi se o prilivima kapitala koji su osjetljivi na rizik
9
MEĐUNARODNO FINANSIRANJE
Zajmovni kapital Predstavlja odraz klasične finansijske funkcije – posredovanja bankarskog sektora u transferu finansijskih viškova, ali sa aspekta međunarodne ekonomije, između rezidenata i nerezidenata Kreće se iz zemlje sa nizom u zemlju sa visom kamatnom stopom.Ovakvo kretanje je autonomno Do dominantan oblik do 1970 tih godina, kada zbog razvoja berzi d0lazi do razvoja portfolio investicija Kriza prezaduženosti zemalja u razvoju godine zaustavlja ekspanziju ovih kredita Rizičnije su od SDI jer podrazumijevaju povrat ulaganja bez obzira da li se po osnovu korištenja sredstava ostvari profit ili ne
10
EVROVALUTNO TRŽIŠTE Dio međunarodnog tržišta kapitala na kojoj finansijski posrednici posluju sa finansijskom aktivom koja je denominovana u valuti zemlje koja ne pripada evrovalutnom tržištu Evrovaluta je depozit u banci neke zemlje, ali denominovan u inostranoj valuti, npr. banka u Francuskoj drži depozite u dolarima. Evrotržište se tokom šestesetih i sedamdesetih godina brzo širilo zahvaljujući sledećim faktorima: većim kamatnim stopama u Evropi u odnosu na SAD povećanje cijena nafte, što je doprinijelo povećanju ponude novca na evrotržištu popularno nazvani “ petrodolari “ ; Zadržavanje dolara u bankama u Evropi je dovelo do toga da su evropske banke počele odobravati kredite u dolarima; Pretpostavka da nacionalna valuta može postati evrovaluta: Konvertibilnost Postojanje tražnje za tom valutom
11
EVROVALUTNO TRŽIŠTE Na evrotržištu egzistiraju četiri segmenta tržišta: tržište evronovca, tržište evrokredita, tržište evroobaveznica tržište evrozapisa. Međunarodno tržište obaveznica se dijeli na tržište evroobveznica i tržište stranih obaveznica Evroobaveznice se emituju u stranoj zemlji, ali ne u valuti zemlje u kojoj su emitovane, a plasiraju se u više zemalja Evroobvznica je obveznica denominirana u američkim dolarima koja se prodaje u Francuskoj, Njemačkoj ili Velikoj Britaniji
12
EVROVALUTNO TRŽIŠTE Strane obaveznice su tradicionalni istrumenti na međunarodnom tržištu obaveznica. Prodaju se u drugoj zemlji i denominirane su u valuti te zemlje. Prilikom emisije ovih hartija od vrijednosti, emitent mora da uvažava zakonske propise zemlje u kojoj vrši emisiju i da denominacija bude izražena u valuti te zemlje. Na najvećem finansijskom centru evrtržišta, formira se najpoznatija međubankarska kamatna stopa LIBOR (ondon Interbank Offered Rate) Predstavlja dnevnu referentnu kamatnu stopu po kojoj banke jedna drugoj nude novac za posuđivanje na londonskom međubankarskom tržištu LIBOR se koristi kao referentna kamatna stopa za sledece valute: USD, GBP, CHF, JPY, CAD, DK.
13
EVROVALUTNO TRŽIŠTE EURIBOR je skracenica engleske reci Euro Interbank Offered Rate Predstavlja referentnu kamatnu stopu po kojoj banke jedna drugoj nude novac na koriscenje na medjubankarskom trzistu. EURIBOR se koristi kao referentna kamatna stopa za EUR.
Сличне презентације
