Uticaj Gutenbergovog izuma na izdavačku industriju

Презентација на тему: "Uticaj Gutenbergovog izuma na izdavačku industriju"— Транскрипт презентације:

1 Uticaj Gutenbergovog izuma na izdavačku industriju

2 Johan Gutenberg 1441 – Johan Gutenberg - izum štamparske prese
Tehnika drvoreza zamijenjena pokretnim metalnim slovima Prva štamparija otvorena u Majncu – Prva štampana knjiga – Biblija, a zatim gramatika na latinskom jeziku i Turski kalendar

3 PRVA ŠTAMPANA KNJIGA

4 Izum se širi u Evropi 1450 – novo moderno doba u Evropi
Keln (1464), Bazel (1466), Rim (1467), Venecija (1469), Milano, Napulj i Firenca (1471), Lion, Valensija, Budimpešta (1473), Krakov (1474), Moskva (1553), Amerika (1567), Turska (18 vijek) Prvi centri štamparstva – Venecija (dva miliona knjiga) i Pariz (181 štamparija do godine) Aldo Manucio – Venecija – otvara štampariju (1490) 1498 – štampa katalog objavljenih djela

5 Izum štamparske prese- revolucija?
Istoričari smatraju da je pronalazak štamparstva promjenio strukturu evropskih gradova Štamparstvo predstavlja nepriznatu revoluciju - Elizabet Ajzenštajn Knjige jeftinije, dostupnije, veća motivacija da se nauči čitati Prva revolucija – prelazak sa pisanog na štamparsko slovo Druga – povećanje proizvodnje knjiga Treća – pojava “tipografskog čovjeka”

6 Prva štamparija na Balkanu
Crna Gora – 1493 – 1496 g. - Obodska štamparija pri Cetinjskom manastiru za vrijeme Đurđa Crnojevića Đurađ Crnojević u Veneciji kupuje štamparsku presu godine Kod mletaka šalje određenu grupu koja uči osnove štamparstva Prva štampana knjiga u Crnoj Gori - Oktoih prvoglasnik, 4. januara 1494. 1494 – Oktoih petoglasnik 22. septembra štampa Psaltir s posljedovanjem. Crnogorska štamparija je ušla u istoriju kao prva državna južnoslovenska ćirilična štamparija.

7 Štamparstvo u Hrvatskoj
Hrvatska – na Kosinju štampana prva knjiga Misal po zakonu rimskog dvora Hrvatska – druga štamparija u Senju Senjski glagoljski misal

8 Štamparstvo u regionu BiH – 1529 – Goražde – Božidar Goraždanin
“Služabnik” – prva štampana knjiga Srbija – štamparija u Vrutcima (Rujanski manastir) Monah Teodosije – “Rujansko jevanđelje” – drvenim slovima Slovenija – 1575 – Janez Mandelc – Jezus Sirah

9 Izum koriste vladari za širenje moći
1481 – car Maksimilijan I Hazburški angažuje dvorskog štampara Johana Šenpergera da uzdigne slavu dinastije Uglavnom su štampane knjige Prvi letak – Martin Luter – godine 95 teza – borba protiv indulgencije Crkva, pisari i vladari najveći protivnici novog izuma

10 Vladari nameću cenzuru
1521 – Austrija – Karlo V Habzburški – zabranjuje štampanje bez dozvole vlasti i crkve 1524 – Njemačka – Karlo V 1529 – Engleska – Henri VIII – uvodi cenzuru i indeks zabranjenih knjiga 1538– Francuska – Fransoa I Valoa - kolofoni

11 Crkvena cenzura 1543 – Italija – papa Pavle III – preventivna dozvola crkvene cenzure za štampana djela 1559 – papa Pavle IV – prvi zvanični indeks zabranjenih knjiga Zabranjene knjige magije, jeretičke, neki viteški romani. Cenzura slika i pozorišnih predstava

12 Štampani listovi U XV vijeku izum se koristio uglavnom za štampanje knjiga Canard (patka, gakanje) - šire se tračevi i glasine 1470 – Italija, 1488 – Beč List je imao četiri stranice, kasnije 8-16 Canardi su nekada bili posvećeni jednoj temi Canardi su bili popularni zbog izvještavanja o kriznim situacijama (poplave) ili čudima, senzacijama

13 Pisani listovi Pisani listovi i dalje su izuzetno popularni i nakon izuma štamparske prese Venecija – broljeti – Trg ispred Duždeve palate Listovi pisani rukom na 4 do 8 strana Izlazili su jednom nedeljno Koštali su dva groša – venecijanski srebrenjak – gazeta Nedeljnik je fokusiran na trgovačke, finansijske i političke vijesti